نقش بازی درمانی در بهبود سلامت روان کودکان مبتلا به دیابت نوع1
نقش بازی درمانی در بهبود سلامت روان کودکان مبتلا به دیابت نوع1
دیابت نوع 1 یکی از اختلالات مزمن در دوران کودکی است که می تواند بر ابعاد مختلف جسمانی و روانی کودکان مبتلا اثر منفی داشته باشد.کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 تظاهرات روانشناختی متعددی به واسطه تشخیص و مراقبت های مرتبط با بیماری نشان می دهد. در ابتدا نمونه گیری های مکرر خون برای تعیین قند خون و تزریق روزانه انسولین و محدودیت در رژیم غذایی موجب اضطراب کودک شده و متعاقباً احتمال واکنش های مقاومت در مقابل درمان را دنبال خواهد داشت. بیماران مبتلا به دیابت، معمولاً هنگام افسردگی و غمگینی به پرخوری دست می زنند و پیروی از درمان ندارند که موجب می شود دیابت از کنترل خارج شود. این واکنش به خصوص در کودکان مبتلا به دیابت نوع یک شایع است همچنین این کودکان، استرس روانشناختی مزمن را تجربه می کنند و میزان بالاتری از مشکلات رفتاری و شایستگی اجتماعی کمتری در مقایسه با کودکان سالم دارند. کودکان مبتلا به دیابت، در تعاملات اجتماعی به علت تغییرات دائمی در زندگی، ترس از افزایش قند خون و درک تفاوت خود با همسالان دیگر دارای اضطراب هستند و اضطراب اجتماعی آنها منجر به کناره گیری از همسالان می شود.
چالش هایمراقبینوخانواده هایکودکاندیابتی
به دلیل نیازهای مراقبتی بالا، بیماری دیابت پیامدهای جدی جسمی و روانشناختی مخصوصا در کودکان دارد و چالش های متعدد برای خانواده آنها به دنبال دارد. درگیری مداوم خانواده با دیابت منجر به اختلال در عملکرد خانواده و مشکلات روانشناختی مختلف ازجمله پریشانی، افسردگی، اضطراب، احساس گناه، غم و اندوه و تعارضات خانوادگی می شود .یکی از چالش هایی که والدین دارای فرزند دیابتی با آن مواجه هستند، عدم پیروی فرزندشان از دستورات پزشکی و مراقبت های لازم برای کنترل قند خون است .پیروی از درمان در کودکان دیابتی شامل پنج فاکتور مصرف روزانه انسولین، تست قند خون، فعالیت بدنی مداوم، مراجعه به پزشک و تغذیه صحیح است.
اولین و مهم ترین هدف در این بیماری، کنترل بهنگام و مطلوب سطح قند خون، از طریق مراقبت صحیح و آگاهانه است. کودکان در هر سنی می توانند تزریق انسولین به خودشان و سایر مراقبت ها را یاد بگیرند. به همین دلیل آموزش رفتارهای خودمراقبتی برای کنترل بیماری و کاهش عوارض آن در کودکان مبتلا به دیابت اهمیت ویژه ای دارد.
آموزشروانیبهکودکانمبتلابهدیابتنوع 1 از طریقبازی
این آموزش از طریق روش های مختلفی صورت می یابد که یکی از این روش ها، بازی و بازی درمانی است. همچنین تحقیقات علمی و مطالعات موردی نشان داده است که بازی ها بر ارتقاء سلامت تأثیر دارند و باید به عنوان عنصری اساسی در حوزه سلامت کودکان در نظر گرفته شوند از بازی ها به عنوان ابزاری برای یادگیری، بهبود بازی و اهداف تجاری استفاده می شود. این امر توسعه دهندگان را ترغیب کرده است تا درباره بازی سازی فکر کنند و برنامه های سلامتی بیشتری برای این دسته از کاربران طراحی کنند؛ بنابراین، توسعه دهندگان باید توجه کنند که برنامه های سلامت نه تنها سلامت کاربر را ردیابی می کنند، بلکه باعث می شوند کاربر رفتارهای ناسالم را اصلاح کرده و به بهبود آن کمک کند. برنامه ها و بازی سازی در نظارت بر مراقبت از طیف وسیعی از بیماری های مزمن و مداوم، ازجمله دیابت شیرین که کودکان ممکن است از خفیف تا شدید و از عادی تا نادر تجربه کنند مؤثر هستند.
از سویی دیگر با توجه به اینکه کودکان قابلیت کلامی و شناختی شناختی کمتری نسبت به بزرگترها در بیان احساسات خود دارند بازی برای آنها یک وسیله ارتباطی و عینی برای برخورد با مشکلات و کنار آمدن با آنها است. بازی درمانی نوعی درمان برای کودکان و تکنیکی مؤثر در درمان اختلالات آنها است که در بسیاری از موارد بازی درمانی به عنوان درمانی تأثیرگذار در اختلالاتی مانند افسردگی، ترس کودکان، بیش فعالی و کمبود توجه، پرخاشگری و اضطراب بوده است. همچنین بازی درمانی ازجمله درمان هایی است که در بین انواع درمان های توانبخشی به لحاظ تربیتی، درمانی، آموزشی و به ویژه کاهش مشکلات رفتاری و کسب مهارت های اجتماعی، اثربخشی زیادی دارد. بازی کردن درواقع، فرایندی است که در آن کودکان فرصتی برای تعامل با محیط اطراف خود و بیان تجربیات، احساسات و افکار را پیدا می کنند . بازی درمانی یکی از درمان های مؤثر بر کاهش مشکلات روانشناختی کودکان مبتلا به دیابت نوع1 می باشد؛ بنابراین می توان از این درمان برای بهبود سلامت روان این کودکان بهره گرفت.
منبع :
آیلین سلمانی هودانلو و همکاران: اثربخشی بازیدرمانی در بهبود سلامت روان کودکان مبتلا به دیابت نوع1،مجله تحقیقات علوم رفتاری، پاییز 1401، دوره ی20 شماره3 /
