BMI یا شاخص توده بدنی
BMI یا شاخص توده بدنی چیست؟
شاخص توده بدنی (BMI) اندازه گیری چربی بدن بر اساس وزن و قد افراد است و برای اکثر مردان و زنان بالغ بالاتر از ۲۰ سال کاربرد دارد.
برای کودکان بالای دو سال، BMI نسبی بهترین روش ارزیابی چربی بدن است.
BMI چربی بدن را به طور دقیق اندازه گیری نمی کند.
با این حال، تحقیقات نشان می دهد که شاخص توده بدنی با روش های اندازه گیری دقیق چربی بدن مانند سنجش وزن زیر آب و سنجش تراکم استخوان (DXA) شباهت زیادی دارد و یک جایگزین ارزان و آسان برای آن ها است.
اطلاعات اجمالی
در اینجا برخی نکات کلیدی در مورد BMI بیان شده است. جزئیات و اطلاعات بیشتر را در ادامه دنبال کنید.
- شاخص توده بدنی (BMI) محاسبه سایز نسبی افراد بر اساس وزن و قد آنها است.
- شاخص کوئیتلت توسط ادولف کوئیتلت، ریاضیدان، اخترشناس و آمارشناس بلژیکی در سال ۱۸۳۲ اختراع شد. ولی پس از مدتی آنسل کیز در سال ۱۹۷۲ آن را شاخص توده بدنی نامید.
- شاخص توده بدنی (BMI) یک معیار ساده، ارزان و غیرمستقیم از میزان چربی بدن است.
- در BMI عواملی مانند سن، جنس، قومیت و توده عضلانی در نظر گرفته نمی شوند.
- شاخص توده بدنی برای افراد بالای ۲۰ سال با استفاده از طبقه بندی وزنی استاندارد، که برای همه سنین و برای مردان و زنان یکسان است، تفسیر می شود.
- شاخص توده بدنی برای کودکان و نوجوانان ۲ تا ۲۰ ساله نسبت به سن و جنس کودک تفسیر می شود.
- BMI یک شاخص مناسب برای چربی بدن بزرگسالان و کودکان است.
- از آنجا که شاخص توده بدن چربی بدن را به طور دقیق اندازه گیری نمی کند، نباید به عنوان یک ابزار پزشکی از آن استفاده شود.
- شاخص توده بدنی باید به عنوان سنجشی برای ردیابی وضعیت وزن افراد جامعه و به عنوان ابزار غربالگری برای شناسایی مشکلات بالقوه مرتبط با وزن افراد استفاده شود.
- سایر روش های سنجش چربی بدن مانند ضخامت پوست، مقاومت بیوالکتریک، سنجش وزن زیر آب و سنجش تراکم استخوان، دقیقتر از BMI می باشند.
تعریف شاخص توده بدن
BMI یک ابزار غربالگری است که نشان می دهد فرد به نسبت قد خود کم وزن است، اضافه وزن دارد، چاق است و یا وزن مناسبی دارد.
اگر شاخص توده بدن فرد خارج از محدوده سالم BMI باشد، سلامتی اش به طور قابل توجهی در معرض خطر است.
مقادیر شاخص توده بدن مستقل از سن و جنس و برای هر سن و جنسی یکسان هستند.
با این حال، BMI ممکن است با میزان متفاوت چاقی در هر جامعه ای به دلیل تفاوت های موجود در ژن افراد مطابقت نداشته باشد.
شاخص توده بدنی با استفاده از طبقه بندی وزنی استاندارد شناخته می شود.
خطرات مربوط به سلامتی مرتبط با افزایش شاخص توده بدنی ماندگار هستند و تفسیر درجه بندی BMI در ارتباط با خطر ممکن است در جوامع مختلف متفاوت باشد.
فرمول محاسبه BMI یا شخص توده بدن برابر است با = (وزن بر حسب کیلوگرم) تقسیم بر (قد × قد بر حسب متر) یا به عبارت دیگر به توان ۲
دو روش برای محاسبه BMI وجود دارد:
- استفاده از ماشین حساب BMI
- استفاده از نمودار BMI، ابتدا قد خود را در ستون سمت چپ پیدا کنید، سپس آن را به وزن خود که در نوار بالا نوشته شده است وصل کنید. شماره ای که در جدول میان وزن و قد شما نوشته شده است، میزان BMI شما است.
اعداد BMI یا شاخص توده بدن به چه معنایی هستند؟
از آنجا که افراد در قد و ظاهر بدن تفاوت هایی دارند، شاخص توده بدن نیز وزن طبیعی را نسبت به قد نمایش می دهد.
BMI بالاتر از حد طبیعی در بزرگسالان، نشانگر آن است که سنگین تر از وزن ایده آل می باشید.
در زیر محدوده اعداد مربوط به این اعداد را می توانید مشاهده کنید:
شاخص زیر ۱۸٫۵:
- پایین تر از این عدد بدان معناست که فرد مورد نظر دچار کمبود وزن دارد.
- دلایل زیادی برای این عدد می تواند وجود داشته باشد.
- باید به دنبال افزایش وزن (بهتر است با ورزش) باشید تا به سلامت جسمی بهتری دست یابید.
شاخص مابین ۱۸٫۵ الی ۲۴٫۹:
- اعداد مابین این محدوده، نشانگر وزن مناسب است.
- در صورتی که عدد بدست آمده برای شما در این محدوده قرار دارد، یعنی شما دارای وزن مناسبی هستید.
- در هر صورت، باید برنامه غذایی سالم به همراه فعالیت بدنی منظم را دنبال کنید تا هم اندامی متناسب داشته باشید و هم وزنشان از حد طبیعی بالاتر یا پایین تر نرود.
شاخص ۲۵ یا بیشتر:
- اعداد بالاتر از ۲۵ بیش از حد ایده آل بوده و ممکن است فرد دچار اضافه وزن شده باشد، یعنی نسبت به قدتان، وزنتان بیشتر است.
- اضافه وزن، شما را در خطر انواع بیماری ها منجمله بیماری های قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع ۲ قرار می دهد.
- زمان آن رسیده که واکنش نشان داده و رژیم غذایی درست و ورزشی را آغاز کنید.
شاخص ۳۰ الی ۳۵:
- این عدد نشان دهنده بالاترین حد بوده و چاقی نام دارد.
- چاقی، شما را در خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها قرار می دهد.
- کاهش وزن سریع و اصولی تاثیر مثبت بسیاری روی سلامت شما خواهد داشت.
شاخص ۳۵ به بالاتر:
- افراد دارای شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۵ دچار چاقی مفرط شده اند.
- این افراد باید هر چه سریعتر به پزشک تغذیه مناسب مراجعه و نسبت به کاهش وزن خود اقدام کنند.
- در صورت عدم کاهش وزن، ممکن است درصد ابتدا بسیاری از بیماری های خطرناک افزایش یابد.
شاخص توده بدنی مناسب بر اساس سن به قرار زیر می باشد:
- مابین ۱۹ الی ۲۴ سال = ۲۲
- مابین ۲۵ الی ۳۴ سال = ۲۳
- مابین ۳۵ الی ۴۴ سال = ۲۴
- مابین ۴۵ الی ۵۴ سال = ۲۵
- مابین ۵۵ الی ۶۴ سال = ۲۶
- بیش از ۶۵ سال = ۲۷
موارد کاربرد شاخص توده بدن
شاخص توده بدن به اندازه‌ای دقیق نیست که به عنوان یک معیار پزشکی مورد استفاده باشد.
با این حال، به عنوان ابزار غربالگری برای شناسایی مشکلات بالقوه مرتبط با اضافه وزن بزرگسالان از آن استفاده می شود.
یک فرد ممکن است شاخص توده بدنی بالایی داشته باشد، ولی برای تشخیص این که آیا اضافه وزن او خطرآفرین است یا خیر، پزشک نیاز به ارزیابی های بیشتر از جمله موارد زیر نیاز دارد:
- اندازه گیری ضخامت پوست
- ارزیابی رژیم غذایی
- فعالیت بدنی
- سابقه خانوادگی
- سایر غربالگری های پزشکی
توجه داشته باشید که محاسبه BMI کالری مورد نظر بدن شما را نشان نمی دهد. درحقیقت، این معیار به شما نشان می دهد که آیا شما باید کالری کمتری نسبت به وضعیت کنونی خود مصرف کنید یا نه.
برای محاسبه کالری مورد نیاز به صورت روزانه BMR می توانید به ابزار مربوطه در بخش ابزارها => سلامت بدن در سایت مراجعه و یا بر روی لینک زیر کلیک کنید:
محاسبه کالری مورد نیاز مصرف روزانه بدن
محاسبه BMI در کودکان
همانطور که قبلا بیان شد، BMI برای کودکان به شکل دیگری محاسبه می گردد.
هرچند روش کار، تقریبا مشابه محاسبه شاخص توده بدنی برای بزرگسالان است اما برای کودکان درصدی را برای مقایسه کودک با کودکان هم سن و هم جنسیت او فراهم می نماید.
برای ارزیابی وزن ایده آل در کودکان، متخصصان به قد، سن و جنسیت کودک توجه می کنند.
نتیجه صدک BMI نام دارد. راهی مناسب برای تشخیص وزن مناسب کودکان است و توسط متخصصان انجام می گردد.
متخصصان با استفاده از آن میتوانند اینکه کودک آنگونه که انتظار می رفته است، رشد کرده یا خیر را بیان کنند.
زمانی که صدک BMI کودک مشخص گردد، در یکی از این چهار گروه قرار میگیرد:
کمبود وزن: زیر صدک ۲
وزن سالم: بین صدک ۲ و ۹۰
اضافه وزن: بین صدک ۹۱ و ۹۷
چاق: روی صدک ۹۸ یا بالاتر از آن.
بیشتر کودکان باید روی وزن ایده آل قرار داشته باشند.
اما اگر کودک بالاتر از محدوده طبیعی باشد، باید زیر نظر قرار گرفته تا به وزن ایده آل برسد.
اضافه وزن مشکلاتی را برای سلامت کودک به وجود می آورد.
تحقیقات نشان داده است که کودکان دارای اضافه وزن یا چاق در دوران کودکی و بعدها، دست به گریبان بیماری های مربوط به چاقی می شوند.
پس اگر کودکی با چنین مشکلی دارید، بهتر است هرچه زودتر اقدامات لازم برای کاهش وزن یا افزایش وزن آن را انجام دهید.
مزایای داشتن شاخص مناسب
داشتن یک برنامه ورزشی می تواند به شما برای بودن در سطح مناسب شاخص توده بدن کمک کند.
مزایای داشتن وزن متناسب عبارتند از:
- درد کمتر مفاصل و ماهیچه ها
- انرژی بیشتر و توانایی انجام فعالیت های بیشتر
- بهبود گردش مایعات بدن و بهبود فشار خون
- کاهش فشار بر قلب و گردش خون
- بهبود الگوی خواب
- کاهش تری گلیسیرید خون، قند خون و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲
- کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و برخی از سرطان ها
اضافه وزن کارکرد قلب را با مشکل روبرو می کند، همچنین باعث افزایش فشار خون و افزایش میزان کلسترول و تری گلیسیرید در خون می شود و سطح کلسترول (مفید) HDL را کاهش می دهد.
اضافه وزن می تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت در فرد شود.
تغییر در سبک زندگی به شما کمک می کند ۳ تا ۵٪ کاهش وزن را تجربه کنید و بدین ترتیب در سطح قند خون، تری گلیسیرید و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ بهبود چشمگیری داشته باشید.
کاهش بیشتر وزن می تواند به کاهش فشار خون و بهبود کلسترول خون کمک کند.
تاثیرات نامناسب بودن BMI بر سلامت
طیف های مختلف BMI بر اساس رابطه بین وزن و بیماری ها تعیین شده است.
افراد دارای اضافه وزن یا چاقی نسبت به افراد با شخص توده بدن مناسب، به بیماری های مختلف و مشکلات سلامتی مبتلا می شوند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- فشار خون بالا
- چربی خون بالا
- دیابت نوع ۲
- بیماری های قلبی عروقی
- سکته
- بیماری کیسه صفرا
- آرتروز استخوانی
- اختلالات خواب
- برخی از انواع سرطان همچون سرطان سینه، سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد و …
شاخص توده بدن برای چه افرادی مناسب است؟
شاخص توده بدنی برای ورزشکاران و افرادی که بافت ماهیچه‌ای مستحکم و متراکم دارند، با ضریب خطا همراه باشد و BMI آنها را بیشتر از میزان واقعی نشان دهد زیرا اضافه وزنی را که به دلیل بافت ماهیچه ای به وجود آمده است را با چربی اضافی بدن اشتباه میگیرد.
در مورد استفاده از این شاخص برای سالمندان نیز محدودیت هایی وجود دارد زیرا ممکن است در مورد اضافه وزن این افراد را کمتر از حد واقعی نشان دهد.
محاسبه شاخص توده بدنی در بارداری و برای زنان باردار کاربردی نیست. در افراد بین ۱۸ تا ۲۰ سال باید از روش محاسبه شاخص توده بدنی برای کودکان استفاده کرد تا اعداد به دست آمده واقعی باشند.
منبع : https://www.nhlbi.nih.gov/health/educational/lose_wt/BMI/bmicalc.htm
