اختلالات شناختی در کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک
اختلالات شناختی در کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک
دیابت نوع یک، از شایع ترین بیماری های مزمن کودکی است که علاوه بر پیامدهای جسمی، اثرات نامطلوبی بر عملکردهای شناختی مبتلایان دارد.
بیماری دیابت، عوارض عمده ای در اغلب سیستم ها و اعضای بدن ایجاد می کند،برای مثال، مغز در اثر عدم دسترسی منظم و متناسب به گلوکز دچار آسیب های ساختاری و کارکردی می شود. اثر عوارض ساختاری و کارکردی مغز،به صورت اختلال در عملکردهای شناختی ظاهر می شود. همسو با این ایده مطالعات بسیاری وجود آسیب های شناختی خفیف و یا متوسط در کودکان مبتلا به دیابت نوع یک را گزارش کرده اند.
برای مثال، اختلالات در حافظه کاری،کارکردهای اجرایی، سرعت پردازش اطلاعات و ادراک بصری – فضایی در کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک دیده شده است . از آنجا که مغز در دوران کودکی در معرض تحولات قابل توجه ی قرار دارد، ابتلا به بیماری دیابت در دوره کودکی در مقایسه با بزرگسالی عوارض وخیم تری برای مغز و عملکردهای شناختی به دنبال دارد.
باتوجه به این موضوع بررسی آسیب های شناختی در این گروه سنّی اهمیت ویژه ای پیدا می کند بخصوص آنکه آسیب های شناختی می توانند مستقیماً بر کیفیت زندگی کودکان مبتلا، مهارت های اجتماعی و دستاوردهای تحصیلی آنها تأثیر منفی داشته باشند.
بعلاوه نتایج پژوهش ها نشان داده است که مشکلات شناختی مانع بزرگی برای انجام بهینه فعالیت های خودمراقبتی که رکن اساسی در مدیریت دیابت نوع یک تلقی می شوند، می باشد.
بهبود عملکرد شناختی باعث توانمندسازی فرد در انجام فعالیت های خودمراقبتی می شود و همچنین بر کنترل بهتر قند خون و افزایش کیفیت زندگی فرد بیمار تأثیر می گذارد.اختلالات شناختی در کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک علاوه بر پیامدهای ناگواری که بر مدیریت بیماری دارد، می تواند تأثیرات نامطلوبی بر عملکرد اجتماعی و دستاوردهای تحصیلی مبتلایان داشته باشد.
بررسی و تحلیل مقالات مرتبط نشان داد که کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک در عملکردهای شناختی توجه، حافظه، ادراک فضایی، کارکردهای اجرایی و سرعت پردازش اطلاعات نسبت به همسالان سالم خود ضعیف تر عمل می کنند. ازآنجاییکه مشکلات شناختی می توانند منجر به کاهش کیفیت زندگی مبتلایان به دیابت نوع یک شده و همچنین با ایجاد اختلال در فعالیت های خودمراقبتی، منجر به وخامت بیماری شوند، توجه ویژه متخصصین بالینی و درمانگران را می طلبد.
منبع :
آسیه اعلم حکاکان و همکاران : مروری بر اختلالات شناختی در کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک، تعالی بالینی/ آموزشی پژوهشی، دوره یازدهم شماره1(12-1)
