دیابت یکی از علل عمده بیمارزایی،مرگ و میر و افزایش هزینه های خدمات بهداشتی در سرتاسر جهان به شمار می رود که در صورت همبودی یا استرس، افسردگی و اضطراب بر وسعت، شدت و عوارض آن افزوده خواهد شد.شیوع بالای مشکلات روانشناختی یاد شده در مبتلایان به دیابت می تواند پیش آگهی بیماری دیابت را دستخوش تغییرات نامطلوبتری کند.
اﻓﺴﺮدگی در ﺑﯿﻤﺎران دیابتی می تواند ﺑﺎ اﯾﺠﺎد بی اشتهایی، بی نظمی در رژﯾﻢ غذایی،نپذیرفتن ﺗﺰرﯾﻖ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ از ﻃﺮف ﺑﯿﻤﺎر ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ که در ﻧﻬﺎﯾﺖ درﻣﺎن و کنترل دﯾﺎﺑﺖ را دﺷﻮار ﺳﺎزد.اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در چرخه ﻣﻌﯿﻮب ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﺪﯾﺪ مشکلات هیجانی ﻓﺮد از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﺮس، اﻓﺴﺮدگی و اﺿﻄﺮاب می شود.
پژوﻫﺶﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي که در ﻣﻮرد اﺛﺮ بخشی آموزش مدیریت استرس و ﻣﺪاﺧﻼت روان درمانی موثر ﺑﺮ روي ﺑﯿﻤﺎران دیابتی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﻧﻘﺶ اﺳﺘﺮس، اﻓﺴﺮدگی و اﺿﻄﺮاب را ﺟﺰء ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺳﺎز ﯾﺎ ﺗﺸﺪﯾﺪ کننده ﺑﯿﻤﺎري دﯾﺎﺑﺖ ﯾﺎد ﻧﻤﻮدﻧﺪ که ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎت پر ﻫﺰﯾﻨﻪ پزشکی و ﻧﯿﺰکاهش ﺳﻼﻣﺖ روانی اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران را در پی دارد.
استرس، افسردگی و اضطراب به عنوان عوامل خطر و تشدید کننده بر دوره و پیامد بیماري دیابت تأثیر گذاشته و باعث تغییر کیفیت زندگی، کنترل نامناسب قند خون، عوارض بالاي بیماري، مرگ و میر، هزینه هاي بالاي مراقبتی و افزایش بار مالی خانواده می گردد. از یک سو عواطف و تغییرات شناختی و هیجانی ناشی از دیابت ممکن است باعث به کارگیري رفتار هاي غیر تطابقی جهت کنترل قند خون گردد و از سوي دیگر موجب تغییر ادراك در روابط بین فرد می گردد. شواهد مطالعات مختلف نشان داد مشکلات روانشناختی در افراد، نه تنها خطر ابتلا به دیابت نوع دو و احتمالاً نوع یک را افزایش می دهد.بلکه در برگشت ابتلا به دیابت،احتمال بروز و بقاي مشکلات روانشناختی را در این افراد افزایش می دهد.این مسئله می تواند منبع استرس و نگرانی زیاد براي بیماران و خانواده آن ها شده و هراس و ترس و اضطراب ناشی از آن سبب شود بیماران به طور اخص از دستورات درمانی تبعیت نکنند. به دلیل علائم مشابهی چون اختلال وزن، تغییر در اشتها و اختلال خواب و افسردگی و اضطراب، تشخیص اختلالات روانی در بیماران دیابتی مشکل می شود و اغلب بدون تشخیص باقی می ماند که متأسفانه این بیماران را با کیفیت نامطلوب زندگی، عدم همکاري در درمان و استفاده نامناسب از خدمات طبی همراه می کند.
با توجه به یافته ها غربالگري بیماران دیابتی از نظر مشکلات روانشناختی شایعی چون استرس،افسردگی و اضطراب و اجراي راهکارهایی نظیر آموزش مدیریت استرس همگام با درمان افسردگی و اضطراب به منظور ارتقاء توان سازگاري و انطباق و بهبود کیفیت زندگی در این بیماران ضروري به نظر می رسد.
منبع :
کلثوماکبرنتاجبیشه و همکاران: اثرهمبوديدیابتوبرخیمشکلاتروانشناختیودیابت: یکمطالعهمروري،فصلنامهپرستاريدیابتدانشکدهپرستاريوماماییزابل،دوره 2-شماره 3- پاییز 1393
