بررسی رابطه اضطراب کرونا و کیفیت زندگی با نقش میانجی کیفیت خواب در افراد مبتلا به دیابت
دیابت به عنوان شایع ترین بیماري متابولیکی جهان، مشکلات جسمی و روانی فراوانی را براي مبتلایان ایجاد می کند. یکی از گروه هاي پر خطر در دوران شیوع کرونا، افراد مبتلا به دیابت هستند که نیازمند دریافت خدمات بهداشتی ویژه می باشند. مطالعات اولیه در مورد پاندمی کرونا نشان داد که این بیماري در افراد مبتلا به دیابت با شدت بیشتري رخ می دهد .
تحقیقات نشان می دهد افرادي که به بیماري کرونا مبتلا می شوند ممکن است مستعد بیماري دیابت در آینده باشند. از آنجا که ماهیت مزمن و ناتوان کننده دیابت تمام حوزه هاي زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد. دور از انتظار نیست که مشکلات روانپزشکی در این بیماران شایع باشد، حوادث آسیب زا می تواند احساس امنیت افراد را کاهش دهد، واقعیت مرگ را به آنها یادآوري کند و اثرات سوئی بر سلامت روان آنها بگذارد.
در میان افرادي که یک بیماري مزمن، مانند دیابت دارند کیفیت خواب و کیفیت زندگی دو فاکتور بسیار مهم هستند که بهبود آنها می تواند کمک شایانی به ارتقاء سطح کیفی زندگی این بیماران کند.اگرچه در مورد تعریف کیفیت زندگی اتفاق نظر وجود ندارد اما می توان گفت که کیفیت زندگی یک ساختار ذهنی چند بعدي است که شامل سه حوزه جسمانی (به عنوان مثال دردهاي جسمانی)، روانشناختی (به عنوان مثال تصویر ذهنی خود از بدن) و اجتماعی (مثل ارتباط با دیگران) است همچنین می توان کیفیت زندگی را داشتن احساس خوشحالی و رضایت نامید. یافته ها نشان می دهد که خواب از ابتداي کودکی عامل تعیین کننده اي در کیفیت زندگی افراد است و کمبود آن می تواند اثرات زیان باري بر سلامت جسم و روان فرد بگذارد .
یکی ازشایع ترین مشکلات بیماران دیابتی اختلال خواب است و بیش از یک سوم افراد مبتلا به دیابت دچار اختلال خواب هستند . بی خوابی در بسیاري شرایط مشکل شایع بیمارانی است که از اختلالات جسمی و روانی رنج می برند. شواهد پژوهشی نشان می دهد حتی وقتی اختلال اصلی با موفقیت درمان می شود، کماکان بیخوابی ادامه دارد و از این طریق کیفیت زندگی افراد پایین می آید .
مشخص شده که بیماران مبتلا به دیابت به میزان بیشتري نسبت به جمعیت عمومی در معرض خطر ابتلا به اختلالات خواب هستند و مشکلات خواب در این بیماران شایع تر است. توجه به کیفیت خواب به دو دلیل اهمیت دارد. اول اینکه شکایات مربوط به خواب شایع است و دوم اینکه خواب بی کیفیت شاخص بسیاري از بیماري ها است. خواب نامطلوب با مقاومت به انسولین، اختلال تحمل گلوکز و دیابت نوع دو ارتباط دارد تا حدي که اخیرا اختلال خواب به عنوان یک عامل خطر جدید براي دیابت نوع دو مطرح شده است.
نتایج پژوهش سیما کریمی و همکاران بر روی 200 نفر دیابتی 25تا70سال انجمن دیابت سیرجان در سال 1400-1399 نشان داد که اضطراب کرونا می تواندکیفیت زندگی و کیفیت خواب افراد مبتلا به دیابت را کاهش دهد و کاهش کیفیت خواب می تواند کاهش کیفیت زندگی را به همراه داشته باشد لذا با توجه به اهمیت ویژه این موضوع، درنظر گرفتن مداخلات در برنامه ریزي ها به منظور بهبود کیفیت زندگی و کیفیت خواب بیماران مبتلا به دیابت در دوران همه گیري کرونا ضروري به نظر می رسد.
منبع:
سیما کریمی و همکاران: بررسی رابطه اضطراب کرونا و کیفیت زندگی با نقش میانجی کیفیت خواب در افراد مبتلا به دیابت ، فصلنامه علمی پژوهشی پرستاري دیابت زابل ، سال9، شماره3، تابستان1400، صفحات:1673-1660
