انجمن خیریه دیابت جنان

تأثير الگوي توانمندسازي بر ديسترس ديابت و كنترل ديابت در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2

امروزه توانمندسازي بيمار به عنوان يك برنامه مؤثر در راستاي تغيير رفتار در كنترل ديابت به شمار مي آيد. ضروري است در برخورد با بيماران ديابتي تجارب آن ها در زندگی روزمره شان مورد توجه قرار گیرد. عواطف نقش بسيار مهمي در بيماري ديابت ايفا مي كنند. نقش مديريت اين عواطف و سازگاري مناسب در بيماري ديابت، در متون بسياري مورد توجه قرار گرفته است و توجه محققان را به خود جلب كرده است.

تأثير متقابل ديابت و عواطف بسيار پيچيده است. عواطف نه تنها باعث كنترل متابوليك نامطلوب ديابت مي شود، بلكه عوارض متعاقب ديابت خود باعث عواطف منفي مي گردد، اما اين عواطف در پنهان موجب ناتواني فرد در كنترل متابوليك و نهايتاً نقص در مديريت بيماري ديابت مي گردد. طيف اين عواطف منفي و سازگاري ديابت با مشكلات بسيارگسترده است. ديسترس ديابت نگراني ها و اضطرابي است كه مرتبط با بيماري ديابت است و از ميزان خفيف تا شديد وجود دارد. علاوه بر تأثيرات جسمي بيماري ديابت، افراد مبتلا به ديابت از ديسترس رواني نيز رنج مي برند.

عواملي مانند تشخيص، علايم و برنامه هاي درماني و مراقبتي سختگيرانه مي تواند منبعي براي ايجاد ديسترس ديابت محسوب شوند.ديسترس عاطفي مرتبط با بيماري مي تواند از مشكلات غم انگيز تا نيازهاي مداوم خودمراقبتي ناشي از ديابت مانند كنترل مداوم قندخون، مصرف دارو، تزريق انسولين، كنترل مصرف غذا و فعاليت فيزيكي منظم وجود داشته باشد . مطالعات انجام شده، هيپوگليسمي را منبع اضطراب افراد ديابتي مي دانستند. نتايج مطالعه اي كيفي بر ديسترس بيماران ديابتي نشان داد كه سه موضوع با ديسترس ارتباط دارد كه شامل :

1) فشار رفتار (بيانگر فشاري است كه زندگي با ديابت بر بيماران تحميل مي كند)

2) فشار عاطفي (مشكلات عاطفي كه بيماري ديابت و عوارض آن در بيمار ايجاد مي شود)

3) ترس از عوارض ناشي از ديابت مي باشد

عواملي مانند رژيم غذايي، نيازهاي خودمراقبتي و عوارض بيماري ديابت مي توانند ديسترس ديابت را ايجاد نمايند. محققين نشان دادند كه ديسترس مي تواند به طور چشمگيري بر پيامد سلامتي مرتبط با ديابت تأثيرگذار باشد .

در زنان ديابتي هر چه ديسترس ناشي از ديابت بيشتر باشد، كيفيت زندگي نامطلوب تر شده و بهداشت رواني آن ها دچار اختلال مي گردد.

در مورد دیسترس دیابت ، نتايج مطالعه اي در 13 كشور نشان داد كه مشكلات رواني مانند ديسترس مرتبط با ديابت در بيماران ديابتي بسيار شايع و به صورت چشمگيري بر عملكرد خودمراقبتي ديابت تأثيرگذاراست.ضروري است افراد متخصص حوزه سلامت در راستاي كشف اين حالات و تأثير ديسترس ديابت بر پيامد سلامتي در افراد ديابتي گام هاي مؤثري بردارند.

توانمندسازي گسترش اعتماد به نفس و تحليل انتقادي جهان و جلب مشاركت اعضاي جامعه و سازماندهي آن ها براي ايجاد تغييرات محيطي تعريف مي شود. توانمندسازي مردم را در گروه هاي پرتلاش جاي داده و به آن ها نشان مي دهد كه چگونه مشكلاتشان را تعيين كنند و آن ها را قادر مي سازد كه ريشه هاي اجتماعي تاريخي مسأله را بررسي كرده و جامعه با بهداشت بالاتر را تصور كنند.بنابراین آن ها را توانمند مي سازد تا استراتژي هاي حل مسايل شان را گسترش دهند و در چنين جامعه اي شخص اعتقاد پيدا مي كند كه قادر است در سلامت خود تغيير ايجاد كند.

طبق اين تعريف توانمندسازي شامل پيشگيري، مسايل مربوط به جامعه، تكامل خود، بهبود كيفيت زندگي و عدالت اجتماعي می باشد .توانمندسازي شامل موارد خوداتكايي، مسؤوليت شخصي و مراقبت از خود مي باشد، اما آنچه بيشتر از همه گزارش شده در ارتباط با رفتارهاي بهداشتي است.

توانمندسازي فردي به توانايي فرد براي اتخاذ تصميم و كنترل زندگي شخصي خود اشاره دارد. نتايج حاصل از توانمندسازي شامل اعتماد به نفس مثبت، توانايي داشتن و رسيدن به هدف، داشتن احساس كنترل روي زندگي و فرآيندهاي تغيير و احساس اميدواري به آينده است.

افراد زماني توانمند مي شوند كه اطلاعات لازم درمورد بيماري خود را به منظور اتخاذ تصميم آگاهانه كسب نمايند، كنترل مناسبي برخود، شرايط مناسبي براي اجراي تصميم و تجارب لازم براي ارزشيابي سودمندي اين تصميمات را داشته باشند.با توجه به ماهيت بيماري ديابت و لزوم خودمراقبتي در بيماران، الگوي توانمندسازي مي تواند چارچوب مناسبي براي مداخلات آموزشي در زمينه فوق باشد .

الگوی توانمندسازي از جمله مدل هايي است كه مطالعات مختلف در حوزه آموزش بهداشت و ارتقاي سلامت بيماري هاي مزمن به كار رفته است و نتايج اين مطالعات نشان داده است كه مداخلات مبتني بر اين الگو قابل قبول بوده، بيماران آن را فرا گرفته، به كار بسته اند و پيامدهاي مطلوب تري از زندگي با ديابت به عنوان يك بيماري مزمن را تجربه كرده اند.

.

نویسنده : داود شجاعي زاده و همکاران : بررسي تأثير الگوي توانمندسازي بر ديسترس ديابت و كنترل ديابت در بيماران مبتلا به ديابت نوع2،آموزش پرستاری دوره1 شماره1 پاییز1391،47-38

نظرات

جنان چگونه به من کمک میکند؟

عضویت در جنان
درخواست بازدید از منزل

لینک مفید

شبکه های اجتماعی