تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر سرسختی در حفظ سلامتی و قند خون سالمندان مبتلا به دیابت نوع2
تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر سرسختی در حفظ سلامتی و قند خون سالمندان مبتلا به دیابت نوع2
بیماری دیابت نوع دو از جمله بیماری های روان تنی است که عوامل مختلف ارثی، چاقی، تنیدگی و فشار روانی در ایجاد و تشدید شدن آن تأثیر فراوانی دارد و مبتلایان علاوه بر مشکلات جسمانی مربوط به بیماری، در خطر مشکلات سلامت روان هستند.
سرسختی (نستوهی) سلامت که از ویژگی های شخصیتی است، از روانشناسی هستی گرا سرچشمه گرفته، در اصل یک خصصیه کلی مربوط به فرد است که وقایع پرتنش زندگی را، مسؤلانه تلقی می کند و تغییرات را به عنوان بخش طبیعی و جالب توجه زندگی در نظر می گیرد. تصور می شود که این جهت گیری مثبت نسبت به زندگی، به فرد کمک می کند که تحت شرایط تنش زا سالم بماند.
از آنجایی که یکی ازمهم ترین علت ناتوانی و مرگ و میر در سالمندان، بیماری های مزمنی مانند دیابت است،عدم مشارکت سالمندان در مراقبت از خود می تواند اصلی ترین عامل زمینه ساز این ناتوانی و مرگ و می باشد.محدودیت های ایجاد شده در زندگی سالمندان مبتلا به دیابت می تواند منجر به ستوه آمدن آنان از شرایطشان باشد و این مهم منجر به کاهش اقدامات الزم و پایبندی در تعهد به سبک زندگی سالم برای کنترل بیماری شود و از سوی دیگر منجر به اضطرب و افسردگی در آنان گردد و همین موضوع تاثیر متقابلی بر تعاملات اجتماعی آنان دارد.
مهارت های زندگی از دسته مداخلات آموزشی روانشناختی است که تاثیر بسزایی در کاهش استرس و افزایش هیجانات مثبت و بهزیستی زندگی می تواند داشته باشد. آموزش های مهارت های زندگی با تاثیر بر شناخت بیماران منجر به افزایش فعالیت بخش پیشانی مغز که با عواطف مثبت همراه است و کاستن از فعالیت پایۀ مغز که با رفتار غیر ارادی ناشی از هیجانات همراه است شده و آسیب پذیری زیستی نسبت به محرک های هیجانی منفی را کاهش می دهد.
مهارت های زندگی که شامل : مدیریت هیجان، خودآگاهی، تاب آوری، حل مسئله، قاطعیت ورزی، کنترل خشم، تفکر انتقادی، تصمیم گیری، ارتباط مؤثر، مدیریت استرس مجموعه ای از توانایی های است که زمینه سازگاری و رفتار مثبت و مفید را در افراد تقویت می کند و به عنوان یک مداخله پیش گیرانه برای اختلالات روانی مطرح است. مهارت های زندگی به عنوان توانایی ها، دانش ها، نگرش ها و رفتار هایی تعریف شده که برای شادمانی و موفقیت آموخته می شوند تا فرد را قادر سازد که در زندگی سازگارانه عمل کرده و بر آنها مسلط شود . فراگیری این مهارت ها فرد را قادر می سازند که فرد مسئولیت و نقش اجتماعی خود را بپذیرد و بدون صدمه زدن به خود و دیگران نیاز ها، انتظارات و مسائل روزانه را به شکلی اثر بخشی پاسخ دهد.
سالمندان مبتلا به دیابت نوع 2 از یک سو با محدودیت غذایی و از سوی دیگر با محدودیت در تعاملات اجتماعی روبرو هستند، که می تواند منجر به احساس غم زدگی، افسردگی و بی انگیزگی در رفتارهای مرتبط با مراقبت ازخود شود، که پیامدهای آن کاهش سرسختی درحفظ سلامتی باشد. مطالعات نشان دادند که آموختن مهارت های روانشناختی ضروری اولیه مانند مهارت های زندگی می تواند تاثیر خوبی بر ارتقاء باور افراد به خود در مواجه با اقدامات ضروری برای سلامتی باشد .ارتقا سرسختی می تواند منجر به افزایش سلامت روان، سبک زندگی سالم، تبعیت از درمان، رژیم غذایی مناسب، فعالیت های اجتماعی و بدنی مفید گردد و چون آرامش و انگیزه را به دنبال دارد شاید بتواند در کنترل قند خون موثر باشد.
آموزش این مهارت ها می توانند منجر به ارتقاء سلامت جسمی و روانی در آنان گردد. مداخلات داروئی اگر در کنار مداخلات آموزشی (رفتاری)مانند مهارت های زندگی ارائه شوند می توانند منجر به تاثیر اولیه بر افزایش سرسختی سلامت (و کاهش استرس و نگرانی) و تاثیر ثانویه بر انجام رفتارهای مناسب مرتبط با سلامت به ویژه کنترل قند خون در سالمندان شود.
منبع :
رضا متقی و همکاران: تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر سرسختی در حفظ سلامتی و قند خون سالمندان مبتلا به دیابت نوع2 ،نشریه آموزش پرستاری، مهر و آبان 1402 ، شماره 12 ، دوره 4 ، شماره صفحه: 98 -87
