در دهه هاي اخیر شیوع دیابت و به دنبال آن عوارض مزمن دیابت از جمله زخم و عفونت هاي اندام تحتانی افزایش یافته است. همچنین دیابت شایع ترین عاملی است که منجر به آمپوتاسیون غیرتروماتیک اندام تحتانی می گردد. گسترش عفونت پا با افزایش ناتوانی و احساس ناراحتی، کاهش کیفیت زندگی روانی و جسمی همراه بوده است. افزون برآن، عفونت پا شایع ترین عارضه دیابت است که منجر به بستري شدن بیمار می گردد و همچنین شایع ترین عامل که باعث آمپوتاسیون اندام تحتانی می شود. درحالیکه بیشتر عفونت هاي پاي دیابتی در ابتدا سطحی می باشند، میکروارگانیسم ها می توانند به بافت هاي مجاور زیرپوستی شامل فاشیا، تاندون ها، ماهیچه ها، مفاصل و استخوان گسترش یابند. گونه هاي استافیلوکوك اورئوس که از زخم هاي غیرعفونی جدا شده اند، پتانسیل تهاجمی کمتري نسبت به استافیلوکوك هاي جدا شده از زخم هاي عفونی دارند. علایم سیستمیک (مانند تب و لرز)، لکوسیتوز قابل توجه یا اختلالات شدید متابولیک در بیماران مبتلا به عفونت پاي دیابتی شایع نیستند ولی وجود آنها نشانگر یک عفونت شدید و تهدیدکننده پا (یا حتی زندگی) می باشد. در صورتیکه عفونت پاي دیابتی به خوبی تشخیص و یا درمان نشود ممکن است به سرعت گسترش یابد. بنابراین بیمار مبتلا به عفونت پاي دیابتی شدید باید طی 24 ساعت توسط فرد (یا تیم) مجرب ویزیت شود. از آنجایی که تمامی زخم هاي پوستی حاوي میکروارگانیسم ها هستند، تنها حضور آن ها (حتی اگر آنها گونه هاي بیماري زا باشند) را نمی توان به عنوان شواهدي از عفونت در نظر گرفت. بنابراین، بعضی متخصصین حضور تعداد زیادي باکتري (مساوي یا بیشتر از 105 کلنی در هر گرم بافت) را پایه اي براي تشخیص عفونت می دانند. عفونت پاي دیابتی باید به صورت بالینی، با کشت ترشحات زخم براي تشخیص ارگانیسم هاي مسئول و حساسیت هاي آنتی بیوتیکی تشخیص داده شوند. پزشکان بایستی بیمار مبتلا به دیابت داراي زخم پا را در سه سطح مورد بررسی قرار دهند. اول بررسی خود بیمار به صورت کلی مانند وضعیت شناختی، متابولیک، مایعات، دوم پا یا اندام تحت تأثیر بیماري (مانند وجود نوروپاتی، نارسایی عروقی و زخم عفونی) و سوم زخم. تشخیص بالینی با تکیه بر وجود حداقل دو یافته موضعی التهاب می باشد که شامل قرمزي، گرمی، درد یا تندرنس، سفتی یا ترشحات چرکی می باشد. دیگر مشخصه هاي نشانگر عفونت شامل نکروز، شکنندگی یا بافت گرانوله تغییر رنگ داده شده، ترشحات غیر چرکی، بوي بد یا عدم بهبود زخم علیرغم درمان می باشد. این یافته ها ممکن است زمانی که علایم موضعی و سیستمیک التهاب به دلیل نوروپاتی محیطی یا ایسکمی کاهش یافته اند، کمک کننده باشند. تمام زخم ها هم در ویزیت اولیه و هم در ویزیت هاي بعدي باید با دقت معاینه، لمس و پروب شوند. تصویربرداري ها و آزمایشات متفاوت ممکن است در بعضی موارد در تعیین شدت عفونت بافت نرم و درگیري استخوان مفید باشند.
منبع:
محمدرضا امینی و همکاران : تشخیص و درمان عفونت هاي زخم پاي دیابتی : راهنماي عملی بومی IWGDF، مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، اردیبهشت 1400 ، دوره 79 ، شماره2،112-123
