خود مديريتي و تبعیت دارويي در سالمندان مبتلا به ديابت نوع دو
خودمديريتی ديابت يک مؤلفه اساسی در مبتلايان به ديابت نوع دو است و از دهه 1930 به عنوان بخش مهمی از مديريت بالینی بیماری مورد توجه قرارگرفته است که نیازمند ايجاد تعادل بین بسیاری از عوامل متابولیک و عوامل مربوط به شیوه ی زندگی است . اين بیماری علاج قطعی ندارد و با شناسايی به موقع و مراقبت صحیح بر پايه خود مديريتی می توان از عوارض حاد و مزمن آن بر ارگان هايی همچون قلب و کلیه ها پیشگیری کرد يا بروز آن را به تعويق انداخت. بنابراين ديابت به عنوان يکی از شناخته ترين بیماری های مزمن در جهان است که به شدت باعث افت سلامتی افراد مبتلا، خصوصاّ در سالمندان می شود.
مديريت مناسب ديابت يک چالش مهم برای مبتلايان و مراقبین بهداشتی است . ناتوانی در دستیابی به خود مديريتی به عوامل مختلفی مانند فقدان دانش، پذيرش بیماری، منابع مالی، انطباق نداشتن با درمان و همچنین عوامل مرتبط با پزشک مانند باورها، نگرش ها و ارتباط با بیماران بستگی دارد. يکی از مسائل مهم بهداشتی و ابعاد کلیدی کیفیت مطلوب مراقبت ها در زمینه بیماری های مزمن موضوع تبعیت دارويی است.
با توجه به ماهیت مزمن بیماری ديابت، فرد می بايست برای مدت طولانی از رژيم دارويی خاصی که توسط تیم درمانی ارائه می شود، تبعیت نمايد و اين امر تنها با مشارکت فعال بیمار در امور درمان و اجرای توصیه های اعضاء تیم درمان میسر است که از آن تحت عنوان تبعیت از درمان ياد شده است . تبعیت نکردن بیماران از رژيم های دارويی و غذايی و پروتکل های درمانی و بهداشتی با عواقب اقتصادی و درمانی قابل ملاحظه ای همراه است، برای مثال بیماران با تبعیت نکردن دارويی در معرض خطر ابتلا به عوارضی هستند که وضعیت سلامت آنها را به خطر انداخته و بر کیفیت کلی زندگی آنان به شدت تأثیر می گذارد. اين امر خصوصاً در بیماریهای مزمن که بیماران بايد مدت طولانی از درمان تجويز شده پیروی نمايند، اهمیت بیشتری پیدا میکند. تبعیت دارويی، يک رفتار پیچیده است و عوامل مختلف فردی در آن مؤثر است.
نتايج مطالعات متعدد نشان داده اند که تبعیت دارويی در بیماران سالمند مبتلا به ديابت مطلوب نبوده و می بايست به طور دوره ای و مکرر مورد ارزيابی قرار گیرد و عوامل مرتبط با آن شناسايی شوند.
تبعیت ضعیف يا تبعیت نکردن بیماران از درمان، يکی ازدلايل اصلی شکست در درمان، افزايش عوارض بیماری، طولانی شدن مدت درمان و افزايش هزينه های حوزه مراقبت سلامتی است. از اين رو، نیاز به ارزيابی متوالی مسأله پیروی و تمرکز بر بهبود تبعیت دارويی بیماران مبتلا به ديابت نوع دو، منجر به نتايج بالینی بهتر و عوارض کمتر در اين بیماران می شود.
منبع:
فاطمه ایپکچی پور و همکاران : خود مديريتي و تبعیت دارويي در سالمندان مبتلا به ديابت نوع دو در مراکز منتخب آموزشي درماني دانشگاه علوم پزشکي ايران، نشریه پرستاری ایران، دوره34 ، شماره 129 اردیبهشت ماه00 14
