درمان شناختی رفتاری بر تنظیم هیجان کودکان مبتلا به دیابت نوع یک(قسمت اول)
در دهه های گذشته در کنار عوارض جسمی، جنبه های روانشناختی دیابت نظر متخصصان را جلب کرده است، زیرا این بیماری از نظر هیجانی بیماران را دچار بحران های متعدد می کند. برخورد نامناسب با هیجاناتی که معمولاً از آنها به عنوان هیجان منفی یاد می شود مانند غم، خشم و اضطراب می تواند اثرات ناخوشایندی بر سلامت جسم و خلق و خوی افراد داشته باشد .کودکان از سن هشت تا نه سالگی یاد می گیرند که هیجان هایشان را از طریق شناخت ها یا افکارشان نظم ببخشند. کودکان در طول زمان، هیجان هایشان را به شیوه ای مدیریت می کنند که با ویژگی ها و شرایط شخصیت شان مثل ظرفیت خودکنترلی منطبق باشد.
تنظیم هیجان شامل راهبردهایی است که باعث کاهش، افزایش و حفظ هیجان و کنار آمدن فرد با موقعیت های تنیدگی زا می شود.
تحقیقات نشان داده است که مسایل روانشناختی در کنترل دیابت بسیار مؤثر است. آموزش های روانشناختی همراه با درمان پزشکی در دیابت بسیار مؤثرتر و پایدارتر از درمان دارویی به تنهایی است.درمان شناختی رفتاری یکی از درمان های روان شناختی برای مدیریت روانی دیابت است و رویکردی است که به بیماران کمک می کند تا مهارت های مقابله ای شان را در برخورد با پریشانی هیجانی افزایش دهند. به کمک این درمان، فرد با تغییر در رفتار، احساس و نگرش های خود، می تواند سیستم باورهای غیرمنطقی و رفتارهای غیر انطباقی خود را با واقع گرایی ، احساس کارآمدی و افزایش فعالیت جایگزین کند . درمان شناختی رفتاری رویکردی کوتاه مدت و معطوف به حال است که شایستگی های رفتاری و شناختی که بیمار برای عملکرد سازگارانه در دنیای درون فردی و بین فردی نیاز دارد را آموزش می دهد و تلاشی است بین درمانگر و بیمار، که به عنوان یک تیم همکار،نگرانی های بیمار و نقش عوامل روانشناختی را در پدیدآیی بیماری مورد توجه قرار می دهد.
کودکان مبتلا به دیابت نسبت به استرس و هیجان های منفی مانند خشم و ترس بسیار حساس و آسیب پذیر هستند. این کودکان بیشتر از سایر همسالان خود احساسات منفی از جمله ترس، خشم، ناامیدی، سرخوردگی، احساس گناه، افسردگی و ... را تجربه می کنند و حتی در کنترل و مدیریت این هیجانات منفی نیز ضعیف تر از سایر همسالانشان عمل می کنند. پژوهش های متعدد در حوزه ی روانشناسی سلامت استفاده از راهبردهای مقابله ای سازگار در برابر موقعیت های تنیدگی زا و هیجانات منفی را عامل مهم در شکل گیری سلامت جسمانی و روانی افراد نشان داده اند.
منبع:
محمد سلطانی زاده و همکاران: اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر تنظیم هیجان کودکان مبتلا به دیابت نوع یک، مجله ديابت و متابوليسم ايران. آذر- دی 1397 ؛ دوره 18 (شماره2)109-97
