دیابت بارداري و عوارض آن بر نوزاد تازه متولد شده
دیابت یکی از بیماریهاي متابولیک است که با هیپرگلیسمی مشخص می شود و دیابت بارداري یک بیماري شایع دوران بارداري است که طبق تعریف "به هر درجه از عدم تحمل گلوکز که براي اولین بار در دوران بارداري تشخیص داده شود"، اطلاق می شود . بارداري خودبخود یک چالش در میزان ذخائر انسولین بدن ایجاد می کند، که با بالا رفتن سن بارداري و مقاومت بافتی به انسولین میزان تقاضا نسبت به انسولین افزایش می یابد. در اکثر بارداري ها روند پاسخ به افزایش تقاضا تامین می شود و موجب برقراري تعادل بین مقاومت به انسولین و تولید انسولین می شود. اما در صورتی که مقاومت به انسولین به تولید آن غلبه کند، هیپرگلیسمی رخ داده و در نتیجه علائم دیابت در زن بارداري که تا کنون مبتلا به دیابت نبوده است آشکار می گردد. این حالت معمولاً در سه ماهه آخر بارداري رخ می دهد و منجر به مقاومت پیشرونده نسبت به انسولین می شود که عموماً تا هنگام زایمان ادامه می یابد و در اغلب زنان این پدیده بلافاصله پس از زایمان ناپدید می شود . شیوع دیابت بارداري در سراسر دنیا درحال افزایش است و یکی از شایعترین عوارض حاملگی به حساب می آید . سیر شیوع دیابت بارداري از دیابت نوع دو تبعیت می کند.اما خطر و زمان شروع آن بسیار متغیر می باشد. 18درصد از بارداري ها با دیابت همراه هستند .80 درصد موارد دیابت در بارداري از نوع دیابت بارداري و تنها 15-12 درصد آن دیابت پیش از حاملگی می باشد. براساس تخمین سازمان بهداشت جهانی شیوع دیابت بارداري در سال 2035 نسبت به شیوع آن در سال 2000میلادی 1/5 برابر خواهد شد.
شیوع دیابت بارداری در ایالات متحده امریکا 14 تا 1/1 درصد در اروپا 5/2 درصد و در کشرهای آسیایی حدود10/9 درصد گزارش شده است. که میزان آن در ایران از1/3 تا 8/9 درصد متغیر می باشد.
همچنین دیابت بارداري اثرات متعددي بر جنین می گذارد که شایع ترین آنها عبارتند از: ماکروزومی جنین، اختلالات متابولیک نوزادي (هیپرگلیسمی، هیپوگلیسمی)، هیپربیلیروبینمی و سندرم دیسترس تنفسی ، مرگ نوزاد ، سقط جنین لذا از آنجا که زنان مبتلا به دیابت بارداري و فرزندان آنها در خطر ابتلا به دیابت هستند لازم است خصوصا در کشورهاي در حال توسعه این جمعیت مورد توجه ویژه اي قرار گیرند.
برخی از مطالعات خطر بالایی از سقط و ناهنجاریهاي مادرزادي را با افزایش سطح گلوکز مرتبط می دانند. نسبت ناهنجاریهاي قلبی-عروقی و عصبی در نوزادان مادران دیابتی نوع یک 7/9 برابر مادران غیر دیابتی است که مسبب نیمی از مرگ هاي نزدیک زایمان در نوزادان مادران دیابتی است . دیابت می تواند پیدایش ماکروزومی را تا 2 برابر افزایش دهد همچنین سایر مقیاس هاي آنتروپومتریک در نوزادان مادران دیابتی نسبت به نوزادان مادران غیر دیابتی افزایش می یابد . ماکروزومی موجب طولانی شدن مرحله دوم زایمان، زایمان سخت، ضربات حین تولد و نهایتاً مرگ می شود. همچنین احتمال دیستوشی شانه در نوزادان مادران دیابتی 6-2 برابر بیشتر از نوزادان مادران غیر دیابتی است .در مطالعات مختلف اختلاف نظرات فراوانی در ارتباط با دیابت بارداري و عواقب نامطلوب آن بر روي جنین و پیامدهاي نوزادي از جمله زجر تنفسی، زردي،ناهنجاری نوزادی وجود دارد که می تواند زمینه را براي بستري شدن و ارائه مراقبت هاي ویژه از نوزاد فراهم کند.
منبع:
حمیده گلی و همکاران: عوارض دیابت بارداري بر نوزاد تازه متولد شده، فصلنامه علمی پژوهشی پرستاري دیابت زابل، سال 7، شماره 3، تابستان 98، صفحات 899-887
