دیابت و افسردگی
افسردگي در بيماران ديابتي يكي از پديده هاي رايج باليني و نيز يكي از عوامل تعيين كننده پيش آگهي اين بيماري است. براساس يافته هاي پژوهش هاي همه گير شناسي، حداقل يك سوم بيماران مبتلا به ديابت از اختلالات خلقي به خصوص افسردگي باليني رنج مي برند. مطالعات ديگري شيوع افسردگي در بيماران مبتلا به ديابت را بين 24 درصد تا 30 درصد گزارش كرده اند كه نشان دهنده خطر مهم افسردگي در خودمراقبتي و در نهايت پيش آگهي نامطلوب ديابت است . توأم شدن افسردگي با ديابت ، سير و پيش آگهي ديابت را بدتر سا خته و با پيامدهاي نامطلوب در بيماران ديابتي همراه است.
عوامل خطر بروز افسردگي در بيماران ديابتي را مي توان به دو دسته عوامل خطر اختصاصي و غيراختصاصي تفكيك نمود. عوامل خطر غيراختصاصي ديابت كه در جمعيت عمومي نيز مشهود هستند ، عبارتند از جنسيت(زنان)، افراد خردسال و سالمندان به خصوص افراد سالمند داراي مشكلات طبي، افراد منزوي و تنها، عدم حمايت اجتماعي، و وضعيت اجتماعي -اقتصادي پايين. همچنين، عوامل خطر اختصاصي ديابت در بروز افسردگي عبارتند از رخداد عوارض حاد يا ديررس ، كنترل ضعيف قندخون براي مدت طولاني و هموگلوبين گلوكوزيله( HbA1C) بالاتر از 9 درصد ، تشديد علايم، درمان با انسولين در ديابت نوع 2 و نيز مدت زياد ابتلاء به بيماري ديابت.
عوامل خطر اولين دوره افسردگي در جمعيت عمومي نيز به عنوان عوامل خطر افسردگي در بيماران ديابتي مطرح هستند .
اضافه وزن و چاقی،جنسيت و سن بيمار، رخدادهاي استرس زاي عمده زندگي، شرايط اجتماعي – اقتصادی نامطلوب و فقدان حمايت اجتماعي از عوامل خطر بروز افسردگي در ديابت هستند . عوامل ديگري ازجمله سبك زندگي و رفتارهاي سلامتي ممكن است نقش مهمي در افزايش خطر افسردگي در بيماران مبتلا به ديابت ايفاء نمايند. در ميان عوامل خطر اختصاصي ديابت براي بروز افسردگي، وجود هم زمان عوارض مرتبط با ديابت به خصوص عوارض قلبي - عروقی، طول مدت بيشتر دیابت، اطلاع از وجود ديابت نوع2، كيفيت زندگي مرتبط با سلامت و تصور بيمار درمورد كنترل گليسميك و خودمراقبتي ديابت ، سطح پايين فعاليت هاي روزانه ، تغذيه ، و بار ادراك شده ديابت به عنوان عوامل خطر مهم مطرح شده اند . عوامل خطر افسردگي بالقوه غالبا با هم و با عوامل ديگري تعامل دارند .
افسردگي در بيماران ديابتي پديده اي چند عاملي است و پيشگيري از آن پيچيده بوده و عواملي متعدد مي توانند در بروز آن مؤثر باشند، بديهي است تعيين عوامل خطري نظير رفتارهاي خودمراقبتي ضعيف، عدم حمايت اجتماعي، خصوصيات جمعيت شناختي، عوارض ديابت و استرس هاي عمده زندگي كه در بروز و پيدايش افسردگي در بيماران ديابتي مؤثرند، نقش مهمي در پيشگيري و كنترل افسردگي و ارتقاء سلامت بيماران ديابتي خواهد داشت.
شناسايي عوامل درگير در بروز افسردگي، گام اوليه و مهم در كمك به بيماران ديابتي در زمينه سازگاري بهتر با ديابت و رفع افسردگي توسط آنان است .
منبع:
اسحق رحيميان بوگر و همکاران: عوامل خطر بروز افسردگي در بيماران مبتلا به ديابت نوع2، دوماهنامه فيض| مرداد و شهريور| 1391 | دوره 16 | شماره 3
