دیابت و ایجاد انگیزه در افراد دیابتی
به عنوان یک فرد دیابتی ممکن است بارها به خود گفته باشید : " تصمیم گرفتم وزن خود را کم کنم .""قصد دارم رژیم بگیرم." "از فردا ورزش خواهم کرد." یا ... ولی انگیزه شروع کار را نداشته اید! برای نیل به چنین هدف های بزرگی، داشتن انگیزه کافی الزامی است. اما چگونه می توانیم این انگیزه را ایجاد کنیم؟ قبل از هر چیز بهتر است با مفهوم واژه " انگیزه" بهتر آشنا شویم.
تعریف انگیزه:
انگیزه یک باور ذهنی ، کلیدی برای رسیدن به موفقیت و یکی از ابزارهای مهم ذهن ماست که ما را در رسیدن به اهداف یاری می کند . اما چگونه می توانیم از انگیزه لازم برخوردار شویم؟
خلق انگیزه
بسیاری از ما مدت های طولانی منتظر نشسته ایم تا انگیزه ی انجام کاری در ما ایجاد شود. اغلب فکر می کنیم انگیزه همانند پرنده ای است که روزی بر شانه ی ما خواهد نشست. غافل از اینکه خود ما هستیم که باید انگیزه را در وجودمان خلق کنیم. اغلب بر این باوریم که انگیزه مقدم بر عمل است ولی باید بگویم اشتباه می کنید! ما باید عمل کنیم تا انگیزه در ما ایجاد شود. اجازه بدهید مثالی بزنم: مثلا تصمیم به شروع ورزش دارید. بهترین راه برای ایجاد انگیزه، خریدن یک کفش ورزشی یا لباس ورزش است. با این عمل جرقه ای برای ایجاد انگیزه ی ورزش کردن در شما ایجاد خواهد شد. برای ایجاد انگیزه مناسب می توانیم از مراحل زیر استفاده کنیم :
- تغییر در رفتار (هوشمندانه عمل کردن) : بسیاری از کارهای روزمره ی ما بدون فکر کردن و بر حسب عادت انجام می شود مثل اوقات رانندگی. بسیاری مواقع طی رانندگی در مسافت طولانی به مسائل مختلف می اندیشید بدون اینکه به جزییات رانندگی خود مثلا تغییر دنده یا گرفتن ترمز و... فکر کنید و این کارها را به صورت عادت انجام می دهید. در ایجاد انگیزه باید به رفتارهای لازم برای رسیدن به موفقیت، " هوشمندانه" فکر کنیم. مثلا شما به عنوان یک خانم خانه دار در طول روز بارها سراغ یخچال می روید و میوه یا خوراکی دیگری میل می کنید. ممکن است تبن کا را فقط بر حسب عادت انجام دهید بدون آنکه واقعا گرسنه باشید یا برای انجام این کار فکر کنید. حال آنکه اگر تصمیم به لاغر شدن گرفته اید، دیگر نمی توانید به این شکل عمل کنید بلکه باید در مورد غذاهایی که در طول روز میل می نمایید ، هوشمندانه بیندیشید و مقدار یا سهم غذایی خود را محاسبه نمایید. در اینجا لازم است یکی دیگر از ابزارهای ذهن خود به نام " اراده" را به کار ببرید. به کمک اراده باید در مقابل آنچه نمی خواهیم انجام دهیم، بایستیم.
- تعیین هدف های واقه بینانه : یکی دیگر از مراحل ایجاد انگیزه، تعیین هدف های واقع بینانه است. بسیاری اوقات هدف هایی را برای خود مشخص می کنیم که رسیدن به آن غیرممکن است! در چنین مواقعی ایجاد انگیزه با شکست مواجه می شود. به عنوان مثال تصمیم می گیرید طی زمانی کوتاه، اضافه وزن خود را برطرف نمایید. غافل از اینکه رسیدن به وزن مطلوب ممکن است نیازمند وقت طولانی تری باشد. در این مواقع چون امکان رسیدن به هدف وجود ندارد، انگیزه نیز از بین خواهد رفت.
- شکستن هدف اصلی به اهداف کوچکتر: شکستن هدف اصلی به اهداف کوچک تر یکی از مراحل مهم ایجاد انگیزه است . به عنوان مثال تصمیم به کنترل بهتر دیابت خود گرفته اید بنابراین از فردا باید رژیم غذایی بگیرید، مرتب ورزش کنید، سیگار را ترک کنید و ... ممکن است تصمیم انجان همزمان تمام این اعمال انگیزه ی شما را کاملا سست نماید. لزومی ندارد تمامی این اعمال را یکباره شروع کنید و شیوه ی زندگی خود را یکباره تغییر دیهید بلکه می توانید این اعمال را گام به گام انجام دهید. مثلا از فردا رژیم غذایی خود را تغییر دهید و پس از مدتی که در کار خود موفق شدید، ورزش را شروع کنید و ترک سیگار خود را برای مدتی به تاخیر بیندازید. بدین گونه با قدم های کوچک تر به هدف خود کمک کمک نزدیک می شوید.
- استفاده از موفقیت های کوچکتر برای رسیدن به موفقیت های بزرگ تر: همیشه در ایجاد انگیزه از موفقیت های کوچکتر برای رسیدن به موفقیت های بزرگ تر استفاده کنید. به عنوان مثال اگر در ترک سیگار خود موفق شده اید به خود بگویید "پس می توانم در انجام برنامه منظم ورزشی یا کاهش وزن نیز موفق شوم."
- تمرکز بر آنچه می خواهید: برای ایجاد انگیزه همیشه بر آنچه می خواهید به دست بیاورید تمرکز کنید نه بر آنچه که از دست می دهید. به عنوان مثال ذاکثر ما وقتی رژیم غذایی می گیریم به مسائل زیر فکر می کنیم: " دیگر نمی توانم غذاهای دلخواهم را بخورم"، " مصرف بسیاری از غذاهایی که دوست داشتم برایم امکان پذیر نیست" و ... این گونه فکر کردن یعنی تمرکز بر آنچه از دست میدهیم. این کار انگیزه ی ما را کم رنگ می کند. برعکس ، اگر بر آنچه کسب می کنیم تمرکز نماییم انگیزه ی ما پر رنگ تر می شود. به عنوان مثال فکر کنید اندام شما مناسب تر خواهد شد و لباسی که در مهمانی قبل برایتان تنگ بود حالا بر تنتان خوب جلوه می کند. با این که این بار به دوستانتان دیگر به شما نخواهند گفت " چقدر چاق شدی؟" و بر عکس شما را به خاطر لاغرشدنتان تشویق خواهند کرد.
- تقویت عادت انضباط : یکی دیگر از مراحل خلق انگیزه ، ایجاد و تقویت عادت نظم در کارهای لازم برای رسیدن به موفقیت است. اگر این کارها به صورت عادت دربیاید، انجام آن یسیار سهل می شود.
- انعطاف پذیری: یکی دیگر از مراحل ایجاد انگیزه، انعطاف پذیری است. برخی اوقات در شرایطی قرار می گیرید که قادر نیستید کارهایی که برای رسیدن به هدف برنامه ریزی کرده اید، به طور کامل انجام دهید. به عنوان مثال در یک سفر کاری نمی توانید برنامه های ورزشی خود را به طور کامل انجام دهید یا وقتی به رستوران دعوت شده اید نمی توانید از رژیم غذایی همیشگی خود تبعیت نمایید. در این گونه موارد باید انعطاف پذیری داشته باسید. مثلا در یک سفر کاری، می توانید صبح ها دور هتل یا محل اقامت خود پیاده روی کنید یا در منوی رستوران دنبال غذاهای مناسب تر بگردید و از مسئول رستورا بخواهید پرس عذای شما را کمتر در نظر بگیرید و یا اگر قادر به انتخاب غذا نیستید، لازم نیست پرس غذای خود را تمام کنید.
