با توجه به شیوع و عوارض دیابت و تاثیر آن بر کیفیت زندگی بیماران، از طرفی کیفیت زندگی پایین منجر به کم کردن مراقبت از خود و افزایش خطر عوارض بیماری می شود. در ا ین راستا هدف، تعیین تاثیر خود مراقبتی به روش ا صالح مزاج بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی می باشد.
افراد مبتلا به دیابت در معرض عوارض شدید و مهلکی نظیر آسیب شبکیه و کوری، نوروپاتی محیطی، درد در پاها و ساق پا ، سکته و انفارکتوس میوکارد، مشکلات عروق محیطی، نارسایی کلیه و قطع عضو هستند. عوارض دیابت بر روی جنبه های مختلف زندگی بیمار شامل روحی روانی، جسمی، اجتماعی، اقتصادی، زندگی خانوادگی و عملکرد جنسی تأثیر دارد. در طول20 سال اخیر، علاقمندی به ارزیابی و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماری های مزمن افزایش چشم گیری یافته است و بهبود عملکرد روزانه و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماری های مزمن به صورت یک هدف درآمده است. کیفیت زندگی یک احساس خوب بودن است که از رضایت یا عدم رضایت از جنبه های مختلف زندگی که برای شخص مهم هستند، ناشی می شود. دیابت با تحت تاثیر قرار دادن ابعاد مختلف زندگی باعث کاهش کیفیت زندگی فرد مبتلا می شود و انجام اقدامات درمانی و مراقبتی به منظور ارتقای کیفیت زندگی و وضعیت سلامت بیماران مبتلا به دیابت ضروری است. دیابت، بیماری مزمنی است که نیازمند پایش روزانه قند خون، تزریق های مکرر، دیدار مداوم با پرسنل درمانی، برنامه دقیق ورزشی و غذایی برای دستیابی به کنترل رضایتمندانه دارد.
کیفیت زندگی وابسته به سلامت اصطلاحی است که در پزشکی بکار می رود. امروزه توافقی عمومی و فزاینده ای وجود دارد که بهبود کیفیت زندگی باید یکی از اهداف اصلی در درمان های بیماری های مزمن باشد. از این رو نه تنها باید به کاهش مرگ و میر بیماران توچه شود بلکه باید برای ایجاد کیفیت زندگی قابل پذیرش برای آنها و شناخت عوامل تاثیر گذار روی آن نیز تلاش شود. همچنین شواهد حاکی از آن است که در بیماری های مزمن از جمله حوادث استرس زا علاوه بر تاثیرات منفی در بعد روانی وجسمی، می توانند کیفیت زندگی فرد را دچار آسیب فراوان نمایند. نه تنها دیابت ، بلکه سایر بیماری های وابسته به آن، از جمله علائم خلق منفی نیز می توانند بر روی کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارند به همین دلیل بیماران دیابتی در خطر افت کیفیت زندگی می باشند. در نتیجه بین بیماری وکیفیت زندگی ارتباط دو سویه وجود دارد.
تلاش های گسترده در تعیین استاندارد های کنونی سلامت، شامل تمرکز بر سلامت جسمانی و روانی و خاتمه بخشیدن به استرس های مستمر بیماری، از حیث نظری و تجربی بطور گسترده ای دنبال می شود که لزوم مداخله های روانشناختی موثر را در کنار درمان های پزشکی به منظور مهار بیماری دیابت و عوارض مرتبط با آن ضروری می سازد.
روان درمانی در بیماران دیابتی می تواند سبب بهبود تحمل شرایط درمان ، کیفیت بهتر زندگی، ایجاد پایبندی به درمان و تغییر سبک زندگی شود. بهبود کیفیت زندگی یکی از اهداف اولیه درمان و شاخص مهم درمانی در کنترل درمانی بیماری دیابت محسوب می شود.
چندین راهکار برای بهبود کیفیت زندگی
اولویت قرار دادن خواب با کیفیت، رژیم غذایی سالم و متعادل، نوشیدن کافی آب، ورزش و تحرک روزانه،زمانی را در طبیعت گذراندن، عدم مصرف دخانیات و نوشیدنی های الکلی، زندگی در لحظه، انجام مدیتیشن و ریلکشیسن، مدیریت زمان و برنامه ریزی، دور شدن از مشغله های زندگی، خندیدن و وقت گذراندن با افراد مثبت اندیش
منابع :
پوران وروانی فراهانی و همکاران : تاثیر خود مراقبتی به روش اصالح مزاج بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع دو، مجله طب مکمل
