دیابت چیست؟

پیشگفتار:

دیابت از طرف سازمان ملل به عنوان قاتل خاموش شناخته شده است. به علت عدم کنترل صحیح دیابت ،در دنیا: هر 10 ثانیه یک نفر جان خود را از دست می دهد ، هر 30 ثانیه یکبار یک پا بر اثر دیابت قطع می شود.

در ایران : بین 3 تا 4 میلیون نفر به این بیماری مبتلا هستند، اما بسیاری از آنان به دلیل عدم کنترل قندخون ، چشم – قلب – کلیه و پاهای خود را از دست می دهند، در صورتی که اگر فرد دیابتی نحوه ی زندگی صحیح با این بیماری را آموزش ببیند زندگی با دیابت نه تنها تلخ نیست، بلکه شیرین هم خواهد بود.

دیابت چیست؟                                                           

یک بیماری مزمن وغیرواگیراست وزمانی بروز می کندکه یا پانکراس انسولین کافیتولید نمی کندویابدن نتواند ازانسولین تولید شده استفاده مؤثری نماید .

انسولین، هورمونی است که در پانکراس (لوزالمعده)ساخته میشود تا سلول هابتوانند قند را ازخون گرفته وبرای تولید انرژی بدن استفاده نمایند.

نارسایی در تولید انسولین یا اثر انسولین ویا هر دو عامل سبب افزایش قند خون یا دیابت میشود.                  

دیابت ازنظر لغوی به چه معناست؟

دیابت به زبان فارسی مرض قند نامیده میشود،به عربی السکر وبه انگلیسی دیابت نام دارد.

تاریخچه دیابت:

1500سال قبل ازمیلاد مسیح ،این بیماری برای اولین بار درکشورمصر مورد توجه قرار گرفت.

محققان درکشور هندوستان متوجه تجمع تعداد زیادی مورچه دراطراف ادرار یک فرد بیمارشدند، مورچه ها معمولا اطراف مواد شیرین تجمع پیدا میکنند برهمین اساس هندی ها این بیماری را ادرار شیرین نامیدند .

دراوایل قرن 19 لوزالمعده سگ را ازبدنش جدا کردندومتوجه علائم پرخوری وپرادراری درسگ شدند وبعد ازچند روز به دلیل اغماءمرد.

هم چنین درقرن19اولین تست شیمیایی روی ادرار صورت گرفت     

درقرن20دو دانشمند کانادایی به نامهای بانتینگ وچارلزبست توانستند انسولین را ازلوزالمعده خارج کرده وانسولین را کشف نمایند.

مرحله پیش دیابت :

پیش ازابتلا به دیابت نوع 2 اغلب به مدت چند سال سطح قند خون درحدپنهان می باشد، این محدوده بالاتر ازحد نرمال است ولی آنقدر بالا نیست که فرد را دیابتی نامید .در مرحله پیش دیابت دوحالت وجود دارد: (1-اختلال در تحمل گلوکز یا  2-اختلال درقند خون ناشتا )درپیش دیابتی ها اصلاح شیوه تغذیه وفعالیت فیزیکی بروز دیابت را به تأ خیرمی اندازد.

انواع دیابت :

دیابت نوع یک: 

 دردیابت نوع 1سلول های انسولین ساز لوزالمعده تخریب شده وتولید انسولین در بدن کم ویا متوقف  می شود.

دیابت نوع یک معمولا دردوران کودکی یا نوجوانی آغاز میگردد واین افراد برای ادامه ی حیات نیاز حتمی به انسولین دارند.عوامل زمینه ساز دیابت نوع یک:این نوع دیابت بیشتر بسته به عوامل محیطی دارد تا عوامل ژنتیکی.مهم ترین عامل ابتلا به بعضی ویروسها مانند سرخچه ویا شروع زود هنگام تغذیه تکمیلی در شیرخواران به خصوص با شیرگاو زمینه ساز دیابت نوع 1 می باشد.

دیابت نوع یک

شاخص های آزمایشگاهی

سن

قبل از غذا

زمان خواب

     قند خون

6-0 سال

180-100 میلی گرم

200-110 میلی گرم

12-6 سال

180-90 میلی گرم

180-100 میلی گرم

19-13 سال

130-90 میلی گرم

150-90 میلی گرم

   هموگلوبین ای   وان سی(HBA1C )

6-0 سال

5/8 درصد

12-6 سال

8 درصد

19-13 سال

5/7 درصد

دیابت نوع دو:

 دیابت نوع 2درسنین بالای 30 سال بروز می کند وشایع ترین نوع دیابت است .دراین حالت بدن هنوز قادر به ساخت کمی انسولین هست اما این مقدار ناکافی می باشدو یا انسولین مترشحه نمی تواند وظایف  خود رابه خوبی دربدن انجام دهد.دیابت نوع دو درمراحل اولیه با رژیم غذایی و ورزش قابل کنترل است ودر نهایت با دارو یا انسولین درمان می پذیرد.

شاخص های آزمایشگاهی

افراد طبیعی

درمعرض خطر( پیش دیابتی)

دیابت نوع 2

قند خون  ناشتا

70 -99 میلی گرم

100-126 میلی گرم

تشخیص دیابت: بالای 126 میلی گرم

کنترل دیابت : 70-130 میلی گرم

قند خون 2 ساعته

زیر 140 میلی گرم

زیر 200 میلی گرم

تشخیص دیابت: بالای 200 میلی گرم

کنترل دیابت : زیر 180 میلی گرم

دیابت بارداری :                                                                                        

دیابت حاملگی اغلب موقتی است،دردوران بارداری ظاهر می شود و بعد ازاین دوره اتمام می یابد اما حفظ قند خون درحد طبیعی وکنترل آن برای تولد نوزاد سالم ومادر الزامی است .

 چه کسانی درمعرض ابتلا به دیابت می باشند؟

1-قرار داشتن درمرحله پیش دیابت

2-سابقه خانوادگی(پدر ،مادر،خواهر وبرادر)

3-اضافه وزن وچاقی خصوصا درناحیه شکم

4-سن بالای 35سال

5-فشارخون بالا

6-چربی خون بالا

7-کم تحرکی

 علائم دیابت:

  •  تشنگی

  • تکررادرار

  • گرسنگی یا پرخوری

  • کاهش وزن

  • تاری دید

  • خستگی شدید

  • کرخی وسوزش دست وپا

  • عدم تمرکز وبی حوصلگی

  • تاًخیر دربهبود زخم ها

  • عفونت دائمی پوست ،مثانه ولثه ها

نظرات