ذهن آگاهی

ذهن آگاهی

الگو های خود مدیریتی از جمله تغییر سبک زندگی و رفتارهای مرتبط با سلامت نظیر رژیم غذایی، سلامتی ذهن و روان، ورزش، خود نظارتی بر قند خون و مقابله با آن و مدیریت استرس برای کاهش عوارض دیابت ضروری می باشد. ذهن آگاهی را توانایی دستیابی به رویکردی غیر متعصبانه و بدون قضاوت نسبت به فرایند های جسمانی و روانی تعریف کرده اند. به عبارت ساده تر ذهن آگاهی به معنای توجه ویژه و هدفمند به آنچه که در لحظه حال رخ می دهد، بدون هیچگونه تعصب و قضاوت است.

ذهن آگاهی چیست؟

کلمه‌ی ذهن آگاهی(mindfulness) مترادف‌های بسیاری دارد که از جمله‌ی آنها می‌توان به آگاهی، توجه، تمرکز، حضور و هشیاری اشاره کرد. اما متضاد ذهن آگاهی «ذهن ناآگاهی» نیست، بلکه این کلمه با مفاهیمی همچون پریشان‌حواسی، بی‌توجهی و عدم مشغولیت متضاد است.به بیان ساده‌، ذهن آگاهی ما زمانی به اثبات می‌رسد که از افکار، احساسات و اَعمال خود آگاه باشید. به عبارت دیگر، افکار، احساسات و اَعمال خود را در هر موقعیت، به طور کامل حس کنید.

در زندگی امروزه، تمرین ذهن آگاهی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. ما دائما به واسطه‌ی گوشی‌های هوشمند، رسانه‌های اجتماعی، حجم کار رو به افزایش و روابط و نیازهای توأم با آن، گرفتار حواس پرتی می‌شویم. ذهن آگاهی، توانایی حضور کامل در زندگی پرمشغله‌ی روزمره و لذت بردن از انواع تجربیات را به ما می‌دهد.

ذهن آگاهی چه مزیتی دارد :

ذهن آگاهی برای بدن هم می‌تواند مفید باشد. یافته‌های تحقیقی روی شرکت‌کنندگانی که هشت هفته، مدیتیشن ذهن‌آگاهی را تمرین کرده‌ بودند، با تجربه‌ی اثرات مثبت همراه بود؛ اثراتی از قبیل افزایش چشمگیر پادتن‌هایی که به سیستم ایمنی ربط دارند.

ذهن آگاهی کمک می‌کند تا بیشتر احساس آرامش کنیم. طبق یافته‌های یک مطالعه، افزایش ذهن آگاهی به‌مرور زمان، منجر به کاهش استرس و به‌هم‌ریختگی خلق‌وخو می‌شود. نتایج مطالعه‌‌ دیگری نشان می‌دهد که ذهن آگاهی به پروراندن حس همدلی کمک می‌کند و سبب افزایش رفتارهای نوع‌دوستانه می‌شود.

مزیت دیگر ذهن آگاهی، تأثیر مثبت بر مغز است. محققان دریافته‌اند که ذهن آگاهی، تراکم ماده‌ی خاکستری مغز را خصوصا در نواحی مرتبط با یادگیری، کنترل احساسات و حافظه را بالا می برد. 

چند تمرین ذهن آگاهی

  • درنگ کردن، حضور داشتن در لحظه است. برای درنگ کردن و توجه کردن، باید آگاهانه تلاش کنیم. به چیزی که احساس می کنیم، می شنویم و می بینیم.

  • مدیتیشن و آرام سازی عضلانی انجام دهیم( با کمک روانشناس)

  • به اعضای بدن خود توجه کنیم و بر آن متمرکز شویم

  • پذیرای احساساتمان باشیم

  • استفاده از مراقبه تنفسی

  • غذا را با آرامی و با لذت تمام میل کنیم

منابع:

سالاری و همکاران: ارائه مدل پیامدهای سلامت بیماران دیابتی بر اساس رویدادهای استرس‌زای زندگی با نقش میانجی خود دلسوزی دیابت و ذهن آگاهی ، نشریه روان پرستاری، خرداد و تیر1401، دوره10، شماره 2
کتاب ذهن‌آگاهی برای آغازگران، نویسنده جان کابات زین

نظرات