رفتارهای آشفته خوردن در نوجوانان مبتلا به دیابت
بیماران دیابتی علاوه بر مشکلات جسمانی از اختلال های فراوانی از نظر روانشناختی رنج می برند که می توان به رفتارهای خوردن آشفته اشاره کرد. اختلال های خوردن جزء شایع ترین، شدیدترین و ناتوان کننده ترین سندرم های سلامت روان هستند که عوارض روانشناختی فراوانی را بر روی فرد بر جای می گذارد.رفتارهایی چون خوردن محدود شده، خوردن هیجانی، خوردن بازداری زدایی شده،خوردن شبانه، پرخوری، نگرانی در مورد خوردن، شکل و وزن بدن از طریق رفتارهای جبرانی نامناسب که با ملاک های روانپزشکی اختلال های خوردنی مانند بی اشتهایی عصبی و پراشتهایی عصبی که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی توصیف شده است، مطابقت نداشته باشد در این دسته قرار می گیرد.
یکی از شیوه های درمانی مربوط به این اختلال، درمان های شناختی رفتاری است که شامل مولفه های حل مسئله، جهت دهی مجدد به منظور اصلاح خطاها و خودتنظیمی است. علاوه بر این یکی از این شیوه های درمانی نوین که دارای رویکرد مداخلاتی مفیدی برای نوجوان می باشد درمان های مبتنی بر بهوشیاری است که می تواند در کاهش استرس این بیماران نقش داشته باشد.
از آن جایی که بیماری های جسمانی و روانی باعث پریشانی می شود بهوشیاری برای بهبود نشانه های جسمانی و روانی به کار برده می شود، از جمله در کاهش غم و اندوه، افسردگی تا وابستگی و اختلالات خوردن نیز موثر است. بهوشیاری به نوجوان کمک می کند که از افکار و احساسات و حواس بدنی شان آگاه تر شده و بدون قضاوت در مورد افکار و احساسات و حواس بدنی به مشاهده ی آنها بپردازند و آنها را بپذیرند. این توجه آگاهانه به افکار و احساسات و حواس بدنی به کودکان کمک می کند تا هیجانات خود را به گونه ای موثر کنترل کنند.
عامل دیگری که ممکن است بر اختلالاتی تظیر رفتارهای آشفته خوردن تاثیر داشته باشد متغیر تمایز یافتگی خود است. از نظر بوئن، خودمتمایزسازی توانایی کاهش واکنش عاطفی است تا فرد افکار خود و عقایدش را بدون توجه به فشار اجتماعی بیان کند. با توجه به نظریه بوئن افراد تمایز یافته، در برخورد با مسائل و مشکلات زندگی به صورت عقلانی منطقی عمل می کنند و فشار کمتری را در زندگی متحمل می شوند. در حالی که افرادی که خود متمایز نیستند در گذر از شرایط سخت به صورت عاطفی و هیجانی برخورد می کنند. این مسئله منجر به ایجاد فشار سنگین در افراد تمایز نایافته می شود.
در این میان ذکر این نکته حائز اهمیت است که نوجوانان به عنوان گروهی به شدت آسیب پذیر با توجه به ویژگی های روحی و شخصیتی که مختص این دوره از زندگیشان می باشد در معرض خطرات و آسیب های روحی، روانی و جسمانی شدیدی هستند که ممکن است بعضا قابل جبران نبوده و یا نیازمند صرف زمان و هزینه ی فراوانی جهت درمان اختلالات رفتاری نظیر رفتارهای آشفته خوردن در اثر مبتلا به بیماری فراگیری نظیر دیابت باشند.
عدم پذیرش بیماری، حساس شدن به نوسانات قندخون، نیاز به تزریق انسولین ، محدودیت در رژیم غذایی و میزان فعالیت، نیاز به مراقبت دقیق و مداوم از خود و احتمال بروز عوارض جسمانی جدی نظیر مشکلات کلیوی، چشمی و قلبی سبب بروز مشکلات روانشناختی در افراد دیابتی می گردند.
در مدیریت دیابت هر چند تغییر سبک زندگی و مصرف منظم داروها جز ارکان اصلی درمان تلقی می شوند ولی تاثیر عوامل روانشناختی و شیوه های درمانی روانشناختی را نباید نادیده گرفت. در واقع افرادی که از سطح هوشیاری بالاتری نسبت به عواطف و احساسات خود برخوردار هستند و با کنترل لحظه به لحظه بر افکار، از حالات جسمی خود آگاهی بیشتری دارند،با تنظیم هیجان می توانند مانع از رفتارهای آشفته خوردن شوند.از طریق افزایش تمایز یافتگی خود و بهوشیاری و مولفه های آن می توان تفکرات این بیماران را مثبت کرد تا تمایل بیشتری نسبت به صحیح خوردن غذای خود داشته باشند.
