شمارش کربوهیدرات ها(قسمت اول)
- بدن برای انجام هر گونه فعالیتی نیازمند مصرف انرژی است که این انرژی از طریق غذا خوردن به بدن ما می رسد.
- مقدار انرژی لازم برای هر فرد به عواملی مانند سن، جنس، وزن، قد، جثه، میزان فعالیت و وضعیت رشد بستگی دارد.
انرژی از 3 ماده مغذی اصلی به نام کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها تامین می شود.
- کربوهیدرات ها
منبع اصلی تامین کننده انرژی در بدن هستند (هر گرم کربوهیدرات 4 کیلوکالری انرژی تولید می کند). تقریبا تمام کربوهیدرات دریافتی به قند تبدیل می شود و وارد خون می گردد. پس می توان گفت کربوهیدرات موجود در غذا، اصلی ترین عامل افزایش قند خون می باشد.
کربوهیدرات ها در انواع نان، غلات، شیر، میوه و سبزی وجود دارند و به 2 دسته تقسیم می شوند :
1)کربوهیدرات های ساده که در موادی مانند قند، شکر، عسل، انواع مربا، شربت ها و ... وجود دارند و سرعت جذب آنها بالاست.
2)کربوهیدرات پیچیده یا مرکب که در انواع نان، نشاسته، غلات و حبوبات، سبزیجات، میوه و لبنیات وجود دارند.
- پروتئین ها
مهمترین نقش پروتئین ها، رشد و ترمیم بافتهای بدن است. یک گرم پروتئین 4 کیلوکالری انرژی تولید می کند ولی پروتئین ها به عنوان انرژی در بدن استفاده نمی شوند مگر آن که کریوهیدرات و چربی به اندازه کافی در اختیار بدن قرار نگیرد.
پروتئین ها به 2 دسته تقسیم می شوند :
1)پروتئین ها با منشا حیوانی که شامل انواع گوشت، مرغ، ماهی، شیر و فراورده های آن، تخم مرغ می باشد.
2)پروتئین ها با منشا گیاهی که شامل حبوبات، سویا، نان و غلات و سبزیجات می باشد.
پروتئین حیوانی بیشتر از انواع گیاهی، نیازهای ضروری بدن را برآورده می سازد.
برای اینکه ارزش غذایی پروتئین گیاهی را افزایش دهیم می توانیم آنها را با پروتئین حیوانی ترکیب کنیم مانند نان و پنیر، گوشت با سویا.
قسمتی از مواد پروتئینی در بدن تبدیل به قند می شود ولی تأثیر آنها بر قند خون در مقایسه با کربوهیدرات ها ناچیز است.
- مصرف کافی پروتئین ها در دوران رشد و بلوغ از اهمیت خاصی بر خوردار است.
- میزان مصرف پروتئین در افراد دیابتی تفاوتی با افراد غیر دیابتی ندارد. البته در افرادی که دچار عوارض کلیوی دیابت (دفع پروتئین) شده اند باید مصرف پروتئین روزانه کم شود.
- چربی ها :
وجود چربی کافی در برنامه غذایی برای عملکرد صحیح ویتامین های محلول در چربی و سیستم ایمنی بدن، داشتن پوستی سالم و تولید بعضی هورمون ها ضروری می باشد. نقش دیگر چربی ها در بدن تولید انرژی است. یک گرم چربی 9 کیلوکالری انرژی دارد.
چربی ها به 2 گروه تقسیم می شوند:
1)چربی های حیوانی مانند چربی موجود در گوشت ها، شیر و فراورده های آن، پی و دنبه.
2)چربی گیاهی مانند روغن های گیاهی، زیتون، مغزهای آجیل و...چربی های گیاهی برای بدن مفیدترند.
مصرف چربی های غیراشباع (روغن های گیاهی مایع) بر مصرف چربی های اشباع (روغن های نباتی جامد، چربی حیوانی) ارجعیت دارند زیرا چربی خون (کلسترول) را کمتر بالا می برند.
چربی های موجود در مواد غذایی تاثیری بر قند خون ندارند ولی مصرف زیاد آنها به دلیل داشتن انرژی زیاد باعث چاقی می شود. از طرف دیگر چربی زیاد در غذا موجب بالا رفتن چربی خون می شود و در نتیجه احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را بیشتر میکند.
