علل اختلال بی خوابی
مقدمه : بی خوابی می تواند به عنوان یکی از فاکتورهای ایجاد استرس در طول روز و عدم بازدهی بالا برای فعالیت ها به حساب بیاید و در کل ایجاد احساسات منفی نماید و باعث عدم کنترل بیماری ها از جمله قند خون منجر شود ، در ادامه برخی از علل اختلال بی خوابی را از کتاب آسیب شناسی روانی دکتر حمزه گنجی بررسی می کنیم .
بی خوابی به همراه تعداد زیادی از اختلالات پزشکی وروانپزشکی روی می دهد ،از جمله درد و ناراحتی جسمی ،عدم فعالیت در طی روز و مشکلات تنفسی. گاهی بی خوابی به مشکلات موجود در ساعت بیولوژیک و کنترل دما توسط ان مرتبط است . بعضی از کسانیکه شب ها نمی توانند بخوابند ممکن است دچار تأخیر ریتم دمایی شده باشند ، به این صورت که دمای بدن آنها کاهش نمی یابد و در نتیجه ، احساس خواب آلودگی نمی کنند مگر تا ساعاتی بعد از نیمه شب . افراد مبتلا به بی خوابی،در مقایسه با خوب خواب ها دمای بدن بالاتری دارند و نوسان دمایی در بدن آنها کمتر است . این فقدان نوسان دمایی ممکن است خواب آنها را مختل کند .
از بین سایر عواملی که می توانند درخواب فرد اختلال ایجاد کنند باید از مصرف مواد و انواع مختلفی از عوامل تأثیر گذار محیطی مثل تغییرات در نور ، صدا ، یا دمای هوا نام برد .افرادی که به علل مختلف در بیمارستان بستری می شوند نمی توانند به راحتی بخوابند زیرا صداهای محیطی و روتین های بیمارستان با خانه ی آنها متفاوت است . سایر اختلالات خواب مثل اپنه ی خواب (اختلالی که در ان مجاری تنفسی در طول خواب شبانه مسدود می شوند )یا اختلال حرکت پریودیک پا (اختلال پاهای بی قرار ، حرکات پرشی پا به صورت افراطی )می توانند خواب را مختل کنند و ممکن است شبیه بی خوابی به نظر برسند . انواع استرس های روانی نیز می توانند خواب را مختل کنند . برای مثال ، در یک تحقیق ، روانشناسان به این موضوع پرداختند که دانشجویان رشته ی پزشکی و دندان پزشکی چگونه تحت تأثیر یک رویداد استرس زا مثل جلسه ی کالبد شکافی قرار میگیرند و این تأثیر پذیری از رویداد استرس زا ،باعث کاهش توانایی در خوابیدن است .
افراد مبتلا به بی خوابی ممکن است درباره ی مقدار مورد نیازخود به خواب انتظاراتی غیر واقع گرایانه داشته باشند (من به هشت ساعت خواب کامل نیاز دارم ) و درباره میزان مختل کننده بودن خواب آشفته باورهای غلط داشته باشند (اگر فقط 5 ساعت بخوابم اصلا نمیتوانم فکر کنم یا کارم را انجام دهم ) افراد باید این نکته را بدانند مقدار خواب مورد نیاز هر فرد با فرد دیگر متفاوت است و بر این اساس که چه تأثیری در طول روز بر فرد میگذارد سنجیده می شود.
بعضی افراد غیر از خوابیدن یا روابط زناشویی از رختخواب به منظورهای دیگری استفاده می کنند . (خوردن شام ، روزنامه خواندن ، یا تماشای تلویزیون ). این تداعی ها آنها را شرطی می سازند تا به هنگام قرار داشتن در بستر بیدار باشند . این بخشی از یک فرایند است که روانشناسان آن را (بهداشت خواب ضعیف ،غلط ، بی کیفیت )می نامند . این بیماران زمانی منبع مشکلات خواب خود را کشف می کنند که در دو روز تعطیلی آخر هفته، به هنگام مسافرت،در طول تعطیلات ،یعنی زمانی که عادات و مکان زندگی معمولی خود را ترک می کنند ،متوجه می شوند که خوابشان بهتر شده است .
همچنین تحقیقات میان فرهنگی که درباره خواب عمدتا کودکان تمرکز یافته اند بدین گونه است :در فرهنگ امریکا ،انتظار می رود که نوزادان در یک تختخواب جداگانه ودر صورت امکان ،در یک اتاق جدا بخوابند . در بعضی دیگر فرهنگ ها ،مثل گواتمالا ،کره ،ژاپن ،کودکان تا چند سال اول زندگی در یک اتاق ، و گاهی در یک تختخواب ،در کنار پدر و مادرشان می خوابند . در بسیاری فرهنگ ها ، مادران می گویند که صدای گریه بچه را نادیده نمیگیرند ،اما در امریکا پزشکان متخصص اطفال به والدین توصیه میکنند بعد از رسیدن نوزادان به یک سن خاص ،به گریه های آنها در طول شب جواب ندهند . یک نتیجه گیری از این یافته های تحقیقی این است که خواب میتواند تحت تأثیر هنجارهای اجتماعی قرار داشته باشد . در خواست های بدون پاسخ مانده می توانند به استرس منجر شوند و استرس می تواند در خواب کودکان تأثیر منفی بگذارد .
منبع :کتاب آسیب شناسی روانی
مترجم و مولف :دکترحمزه گنجی
ویراست سوم جلد دوم
براساس DSM5
تاریخ چاپ :1395
فصل بیستم /اختلالات خواب –بیداری صفحه 879-881
