عوارض انسولین(قسمت سوم)
ادم
خواص ادماتوژنيك انسولين از سال هاي بسيار قبل گزارش شده است، با اين حال ميزان بروز و مكانيزم دقيق آن هنوز كاملاً شناخته شده نيست. ادم انسوليني به صورت يك سندرم ادماتو با منشأ نامشخص در بيماران ديابتي نوع يك و دو به دنبال تجويز انسولين و يا افزايش دوز انسولين تعريف مي شود. ادم انسوليني معمولاً گذرا، خفيف و خوش خيم بوده و گاهي نيز با دوره هاي عود همراه است . تشخيص آن عمدتاً بر اساس رد ساير علل شناخته شده ادم است كه در بيماران ديابتي ديده مي شوند. ويژگي ادم انسوليني، افزايش وزن مي باشد . البته افزايش وزن بدون ادم در بيماران تحت درمان با انسولين نيز ديده مي شود. مكانيسم دقيق اين افزايش وزن مشخص نيست ولي احتمالاً تجمع چربي و احتباس مايع در اين روند دخيل است . ادم انسوليني ممكن است به صورت لوكاليزه و در حد خفيف تا متوسط و يا در موارد نادر به صورت منتشر ديده شود.
در تجربه باليني ادم خفيف بسيار شايع است و معمولاً تا زماني كه حجم مايع خارج سلولي حداقل به دو ليتر برسد، تشخيص داده نمي شود. به اين ترتيب ممكن است بيمار تا ۱۰ درصد افزايش وزن پيدا كند بدون اين كه نشانه هاي فيزيكي ادم را داشته باشد.در تعدادي از بيماران نيز ادم جنراليزه ديده مي شود كه معمولاً خود محدود شونده است ولي گاهی منجر به بروز احتقان قلبي ريوي حتي در بيماران بدون سابقه بيماري قلبي مي گردد. بنابراين در هر بيمار ديابتي تحت درمان با انسولين بايد ا حتمال ايجاد ادم لوكاليزه يا جنراليزه مدنظر باشد و به طور دقيق با ديگر بيماري هاي ادماتو افتراق داده شود. نكته ديگر اين كه مصرف زياد نمك ممكن است پتانسيل انسولين را براي ايجاد ادم افزايش دهد، چرا كه بيماران تحت درمان با انسولين كاهش توانايي در دفع سديم بدن دارند .
از ديگر علل منجر به ادم مي توان هيپوگلسيمي و آزاد شدن متعاقب هورمون هاي آنتي ديورتيك و احتباس سديم وازوديلاتاسيون عروق به دنبال فعال شدن سيستم عصبي سمپاتيك ، تجمع گليكوژن در كبد و اختلال عملكرد ميتوكندريال را نام برد.
درمان ادم انسوليني به طور سيستماتيك ارزيابي نشده است. به بيماران بايد اطمينان داده شود كه ماهيت ادم گذرا و خوش خيم است . در افرادي با افزايش وزن به دنبال تجويز انسولين، بايد تغييرات تغذيه اي و عادات زندگي بررسي شود تا بين چاقي واقعي و احتباس مايع افتراق داده شود و وزن آنها به طور منظم اندازه گيري شود .كاهش دوز انسولين گاهي باعث بهبو د ادم مي شود و نيز رژيم هاي غذايي كم نمك نيز قطعاً به كاهش وزن و ادم كمك مي كند.
