عوارض شناختی در دیابت نوع1

    شناخت شامل مجموعه ای از کارکردهای ذهنی، مانند توجه، یادگیری، تمرکز، حافظه، استدلال، بازخورد کلامی، حل مسئله و تصمیم گیری است. کاهش خفیف تا متوسط عملکرد شناختی یک پدیده شناخته شده مرتبط با دیابت است . در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1، اختلال عملکرد شناختی بلافاصله پس از تشخیص ظاهر می شود و می تواند در افراد در هر سنی دیده شود . شدت این اثرات عموما متوسط است . اگرچه شدت  آنها به ویژه در افرادی که دیابت نوع 1 زودرس دارند )تشخیص قبل از 7 سالگی( یا کسانی که به بیماری میکروواسکولار مبتلا شد ه اند، مانند رتینوپاتی پرولیفراتیو، مشخص است . بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 معمولاً در زمینه های شناختی هوش، کارایی روانی حرکتی، سرعت پردازش اطلاعات، توجه بینایی و توجه پیوسته،انعطاف پذیری شناختی و ادراک بصری در مقایسه با گروه کنترل غیر دیابتی دارای اختلالاتی هستند. باوجود این در برخی تحقیقات حافظه زبانی بدتر، توانایی های دیداری فضایی و عملکردهای اجرایی، انتزاعی، توجه و عملکرد تمرکز برای بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۱ گزارش شده است که نشان دهنده افزایش احتمال اختلالات شناختی در دیابت نوع 1 با افزایش سن است.

    شدت نقایص شناختی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 تحت تأثیر سن شروع و مدت دیابت است .داده های مقطعی نشان داده اند که بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 تا سن 30 تا40 سالگی، از قبل دارای اختلالات شناختی در زمینه هایی، مانند هوش عمومی )توانایی عمومی(، کارایی روانی حرکتی و انعطا ف پذیری شناختی خواهند بود . تغییرات قابل تشخیص در حجم مغز و نمرات شناختی در طول زمان در کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 زودرس که به صورت طولی دنبال می شوند، باقی می ماند. این تفاوت ها با معیارهای هیپرگلیسمی مرتبط است. این داده های طولی این فرضیه را تأیید می کنند که مغز هدف عوارض دیابت در کودکان خردسال است. کاهش حجم کل قسمت خاکستری و سفید مغز به ویژه در نواحی گیجگاهی و آهیانه پس سری در دیابت نوع 1 مشاهده شده است .تفاو ت های منطق های مغز نیز با هیپوگلیسمی شدید، هموگلوبین گلیکوزیله بالاتر در طول عمر، طول مدت بیماری و شدت میکروآنژیوپاتی مرتبط است.

   برخی از بیماران مبتلا به دیابت نوع 1، اختلال عملکرد شناختی با کاهش سرعت و انعطاف ذهنی مشخص شد، اما این بیماری یادگیری و حافظه را کمتر درگیر می کند . اگرچه یافته ها درخصوص اثر دیابت بر یادگیری و تحصیلات دانش آموزان متفاوت است، پیشگیری، تشخیص و درمان عوارض شناختی در سنین پایین می تواند بر عملکرد تحصیلی این کودکان مؤثر باشد. همچنین توجه به این نکته اهمیت دارد که عوارض دیابت می تواند در کنار سایر عوارض سالمندی موجب عوارض شناختی بیشتر در سالمندان مبتلا به دیابت نوع 1 شود. بنابراین مدیریت دیابت و عوارض آن می تواند عوارض شناختی در سالمندان مبتلا به دیابت نوع 1 را تعدیل کند. با توجه به اینکه رو ش های مداخله یا درمانی برای جلوگیری از بروز عوارض شناختی یا درمان یا پیشگیری از افزایش این عوارض مرتبط با کنترل قند خون در محدوده طبیعی و جلوگیری از پیشروی عوارض دیابت است، پیشنهاد می شود از مداخلات رفتاری شناختی، شامل بهبود تغذیه، فعالیت جسمانی و روش های جدید مانیتورینگ و کنترل قندخون در کنار درمان دارویی برای پیشگیری یا بهبود عوارض شناختی در این بیماران استفاده شود.

 

منبع :

اکبر قلاوند و همکاران : مروری بر عوارض شناختی ناشی از دیابت نوع 1،مجله علمی پزشکی جندی شاپور،بهمن و اسفند1401، دوره21، شماره6

نظرات