عوارض ميكرو واسكولار(تخریب رگهای خونی کوچک نظیر مویرگ ها)
افزایش میزان قندخون همچنین سبب ضخیم شدن دیواره های مویرگها می شود. این موضوع سبب می شود خون بروی سطح داخلی مویرگ حالت چسبنده ای پیدا کند و می تواند سبب نشت خون از رگهای خونی کوچک شود. این اثرات با هم سبب کاهش گردش خون در پوست نواحی دست و پا می شود . این اثرات همچنین می تواند سبب تغییراتی درگردش خون در چشم ها و کلیه ها شود .کاهش جریان خون مویرگی می تواند سبب ایجاد لکه های قهوه ای در پاها گردد.
با کنترل صحیح و خوب قندخون تعدادی از این عوارض می تواند، کاهش یابد .
اولین اقدام موثر شما رساندن مقدار هموگلوبین A1c به مقدار 7% یا کمتر است . تحقیقات نشان داده است که برای هر 1% کاهش مقدار هموگلوبین A1c خطر ابتلأ به حمله قلبی 14% و خطر ابتلا به بیماریهای میکرو سکولار 37% و خطر ابتلا به بیماریهای عروق محیطی 43% کاهش می یابد و کاهش هر 1% از مقدار هموگلوبین A1c خطر ابتلا به عوارض دیابت را بمیزان بیشتری پائین می آورد .
تخریب عصب ( نوروپاتی)
نوروپاتی دیابتی مجموعه ای از اختلالات عصبی است که منجر به بی حسی ، درد و ضعف در دست ها ، بازوها و پاها می گردد .نوروپاتی همچنین سبب ایجاد اختلالاتی در سیستم گوارش ، قلب و ارگان های جنسی می گردد .
حدود 50% از افراد مبتلا به دیابت به درجاتی از تخریب عصب مبتلا هستند. اما در همه افراد علائم فیزیکی آن ظاهر نمی شود .
نوروپاتی در میان افراد مبتلا به دیابت با سابقه حداقل 25 سال ابتلأ به این بیماری و در افرادی که کنترل ضعیفی بر میزان قند خون خود دارند و در افراد با فشارخون بالا، بیشتر و عمومی تر است .
مشهورترین نوع نوروپاتی ، نوروپاتی محیطی است که بر روی دستها و پاها تأثیر می گذارد. این نوع تخریب عصب، سبب بی حسی در پاها می شود . این موضوع سبب افزایش خطر ابتلأ به زخم در ناحیه پا می گردد که اگر بموقع درمان نشود، منجر به قطع عضو می گردد .
پاي ديابتي:
15% از افراد دیابتی در طول عمر خود یک بار مبتلا به زخم پای دیابتی می شوند و بین 14% تا 24% از افرادی که به پای دیابتی مبتلا می شوند، احتیاج به قطع پا دارند.
-افزایش قند خون به مدت طولانی سبب تخریب عروق خون کاهش جریان خون پاها و صدمه به اعصاب پا و در نتیجه بروز مشکلاتی در پاهای فرد مبتلا به دیابت می شود .
-دو عامل در دیابت می تواند سبب تخریب پاهای شما گردد :
- جریان خون در پاها کاهش یابد.
- نوروپاتی ( تخریب عصب ) که نتیجه افزایش مقدار قندخون است که در نتیجه سبب کاهش حس در پاها می شود.
**-جهت جلوگیری از زخم پای دیابتی و قطع عضو معاینه پا و تشخیص فاکتورهای خطر زخم پا حداقل باید سالیانه انجام شود .که این معاینات شامل مشاهده پا، ارزیابی نبض های پا ، تست کاهش حس پا می باشد .
-آموزش خود مراقبتی پا برای همه بیماران دیابتی الزامی می باشد .
توصیه هایی در خصوص پیشگیری از زخم پای دیابتی :
ساده ترین و راحتترین روش جلوگیری از عوارض پای دیابتی، معاینه و بررسی منظم و مرتب پاها است.
- بررسی روزانه پااز نظر وجود تاول ، بریدگی وخراش
- شستشوی روزانه پابا آب ولرم و خشک کردن کامل انها
- بررسی درون کفش ها از نظر وجود جسم خارجی و نقاط زبر وخشن
- استفادهاز کرم های مرطوب کننده جهت رفع خستگی پوست پاها
- پوشیدن جوراب هایی از جنس نخی و اندازه های مناسب و تعویض روزانه آنها
- ناخن ها را خیلی کوتاه نکنید
- راه نرفتن با پای برهنه بروی زمین
- عدم استفاده از آب خیلی گرم و یا خیلی سرد جهت شستشوی پا
- عدم دستکاری ضایعات پوستی پا
- جلوگیری از تماس پوست با محلول های ضد عفونی کننده غلیظ
- خودداری از پوشیدن کفش به مدت طولانی (حداقل هر سه تا چهار ساعت یکبار )پاها از کفش خارج شود و استراحت کند.
- استفاده از کفش با سایز مناسب
- عدم استفاده از نوار چسب های ویژه زخم
- خوداری از پوشیدن کفش های جلو باز ، صند ل ها، کفش های راحتی دارای تسمه های بین انگشتی
- استفاده از کفش های طبی مناسب در صورت وجود هر گونه بد شکلی پا
علایم هشدار دهنده پای دیابتی :
وجود درد مداوم در پاها که می تواند به علل مختلفی از جمله استفاده از کفش های نامناسب ، عفونت های زمینه ای ، وجود تاول یا خود دیابت باشد.
قرمزی پا که به علت عفونت ( به خصوص اطراف زخم) یا فشار غیر طبیعی جوراب یا کفش به وجود می آید .
تورم پاها که نشانه التهاب یا عفونت ، استفاده از کفش نامناسب و یا کندی جریان خون است.
سایر نشانه های کندی جریان خون پاها:
- ریزش موهای پا
- نازک و براق شدن پوست پا
- حرارت موضعی که نشانه عفونت و التهاب است
- خروج ترشحات چرکی از زخم پا یا علامت عفونت
- وجود تب ولرز در فرد مبتلا به زخم پا یا نشانه عفونت جدی و فراگیر
