فرزند پروری مقتدرانه
در خانواده هایی با سبک فرزند پروری مقتدرانه ، والدین قوانین مشخصی را برای خانه و اعضای خانواده تعیین می کنند . اما والدین دارای سبک فرزندپروری مقتدرانه درباره ی قوانین خانه به فرزندان توضیح می دهند و برایشان دلیل می آورند ، خود پدر و مادر به ان قوانین احترام می گذارند و آن ها را رعایت می کنند و از فرزند خود هم همین توقع را دارند .
والدین مقتدر حتما در مورد اینکه اگر قوانین رعایت نشود چه پیامدی خواهد داشت برای فرزندشان توضیح می دهند . در سبک فرزند پروری مقتدرانه والدین در اجرای قوانین (در موقعیت های خاص ) انعطاف پذیری دارند و به فرزندان اجازه می دهند که در این موارد نظر خودشان را بگویند و صحبت کنند و پدر و مادر حرفشان را می شنوند و بر اساس منطق پاسخ می دهند . محدودیت ها و کنترل هایی که گذاشته می شود واضح و روشن است و برای فرزندان عادلانه ، منصفانه و قابل پذیرش است و سخت گیری بیش از اندازه در آن دیده نمی شود و مهم تر از همه اینکه این محدودیت ها و کنترل ها برای فرزندان توهین آمیز نیست .
تشویق و تنبیه در سبک فرزند پروری مقتدرانه
در سبک فرزند پروری مقتدرانه اگر فرزندتان اشتباهی مرتکب شود ،باید رفتارش را مدیریت کنید ، ناراحتی خودتان از آن رفتار را بیان کنید و با فرزند خودتان در آن زمینه صحبت کنید . در این صورت فرزندان پیامد رفتارشان را می پذیرند . این پیامد می تواند محروم شدن از کار یا چیزی که دوست دارند باشد .
حالا اگر فرزندتان کار و رفتار درست را انجام بدهد با او چه برخوردی باید داشته باشید ؟
به نظرتان فرزند شما وظیفه اش را انجام داده و در نتیجه نسبت به آن خنثی هستید یا اینکه خیلی زیاد او را تشویق می کنید و برایش هدیه های زیادی می خرید ؟ والدین با سبک فرزند پروری مقتدرانه در این حالت از رفتار درست فرزند خودشان حمایت می کنند و رضایتشان را بیان می کنند و اگر رفتار جوری باشد که نیاز به تشویق و جایزه داشته باشد ، متناسب با آن کار و سن نوجوان به او جایزه می دهند و او را تشویق می کنند .
خصوصیات فرزندان خانواده های مقتدر :
فرزندانی که در خانواده هایی با سبک مقتدرانه تربیت می شوند،شخصیت مطلوب تری نسبت به کودکان و نوجوانان تربیت شده در سایر سبک های فرزند پروری دارند . معمولا اعتماد به نفس دانش اموزان تربیت شده در سبک فرزند پروری مقتدرانه بیشتر است و این افراد دوران مدرسه را با موفقیت می گذرانند ،کمتر درگیر مشکلات اضطراب و استرس و افسردگی هستند و برای افراد بزرگتر از خودشان و قوانین خانواده و جامعه احترام قائل اند .
همچنین خصوصیات زیر هم در نوجوانان بیشتر دیده می شود :
1.مسئولیت پذیری :والدین مقتدر برای تربیت صحیح فرزندان متناسب با توانایی هایی که فرزندان دارند ،از آن ها توقعاتی دارند و به آن ها مسئولیت پذیری و شایستگی ،قدرت تصمیم گیری درست و مستقل بودن را به فرزندان منتقل می کنند .
2.همدلی و مهربانی:همدلی به این معنی است که افراد در روابطشان با دیگران ،می توانند خودشان را جای دیگران بگذارند و احساسات آن ها را درک کنند و بفهمند . فرزندان تربیت یافته در سبک مقتدرانه روابط اجتماعی خوبی با دیگران دارند . این نوجوانان به خوبی با دوستان و همسالان خودشان ارتباط برقرار می کند و آن ها را درک می کنند .
3.تسلیم پذیری :فرزندان رشد یافته در خانواده های مقتدر نسبت به فشار هم سالان بر روی خودشان مقاومت بیشتری نسبت به سایرین دارند . یکی از مسائلی که مخصوصا در دوره نوجوانی اهمیت پیدا می کند ،فشار همسالان است و نوجوانان در این دوره اغلب با هم سالان خود همراه هستند و بسیار مهم است که در این دوره بتوانند تصمیمات درستی بگیرند و تحت تاثیر دوستان و همسالان و کارهای اشتباهی مثل سیگار کشیدن استفاده از مواد مخدر و ... را انجام ندهند .
4.دلبستگی :به رفتارهایی اشاره دارد که باعث به وجود آمدن یک ارتباط قوی بین دو نفر می شود . مهم ترین نوع دلبستگی که روابط بعدی ما با دیگران را شکل می دهد ،دلبستگی است که بین مادر (مراقب اصلی کودک ) و فرزند شکل گرفته است . یکی از مهم ترین عوامل برای پیشگیری از اضطراب و سایر مشکلات روانی و داشتن روابط بین فردی درست ،دلبستگی ایمن است . اگر کودکی دلبستگی ایمن نداشته باشد ، یا به شدت به مادر می چسبد و ازاو جدا نمی شود یا از والدین خودش فاصله می گیرد و رابطه سردی با آن ها دارد . در صورتی که پدر و مادر سبک مقتدانه را در پیش بگیرند ، فرزندان آن ها دلبستگی ایمن خواهند داشت .
پس همان طور که می بینیم ، اینکه ما به عنوان پدر و مادر چه روش و شیوه ای را برای روش تربیتی و برخورد با فرزندمان و ارتباط برقرار کردن و حمایت کردن از او در پیش بگیریم ،تأثیر مستقیمی بر زندگی فرزند می گذارد .به همین دلیل سبک تربیتی مقتدرانه یک روش معتدل محسوب می شود که تأثیرات مثبتی بر زندگی فرزندان ما خواهد داشت و باعث می شود که ما روابط خوب ،مناسب و همدلانه با فرزندان داشته باشیم و به عنوان یکی از بهترین شیوه های تربیت فرزند شناخته می شود .
منبع :
مجله دیابت ایرانی پیام دیابت /شماره 80/تابستان و پاییز 1397
نویسندگان :زهره قادری روانشناس کودک نوجوان انجمن دیات ایران ،مینا برادران ساداتی روانشناس کودک و نوجوان انجمن
