مراقبت های کلی مربوط به سالمند دیابتی
مراقبت های کلی مربوط به سالمند دیابتی
هر فرد سالمند هميشه بايد نوشته اي حاوي اطلاعات مربوط به بيماري يا بيماري هاي فعلي، قبلي و اعمال جراحي انجام شده، داروهايي كه در حال حاضر مصرف مي كند و داروهايي را كه به آن ها حساسيت دارد همراه داشته باشد. باتوجه به اينكه افراد مسن معمولاً به پزشكان متعددي مراجعه مي كنند، ضروري است كه نوشته فوق را به تمام پزشكان به ويژه در زمان مراجعه به دليل فوريت هاي پزشكي ارائه دهند. در ضمن خاطرنشان نمايند كه مبتلا به ديابت هستند.
- با توجه به اينكه ممكن است سكته قلبي در مبتلايان به ديابت، با درد زيادي همراه نباشد و حتي گاهي بدون درد باشد، لازم است سالمند ديابتي كه عوامل زمينه ساز بروز سكته قلبي نظير چربي خون بالا را نيز دارد، به طور مرتب تحت نظر متخصص قلب و عروق باشد و از انجام فعاليت هاي بدني سنگين و ورزش هاي طولاني مدت بپرهيزد.
- تميز نگه داشتن تمام قسمت هاي بدن بسيار مهم است زيرا میکروب مي تواند از راه ترك هاي كوچك پوست به داخل بدن راه يافته و عفونت جدي ايجاد كند.
- معمولاً پوست افراد سالمند خشك است و پس از شستشو خشك تر هم مي شود.در اين شرايط مي توان پس از استحمام و شستشو با كرم ملايم و يا روغن مخصوص آن را چرب كرد.
- يبوست مي تواند يکی از نشانه هاي افزايش قندخون باشد زيرا افزايش ادرار ناشي از بالا رفتن قندخون، موجب كم آبي بدن و جذب مايعات از روده ها و لذا سفت شدن مدفوع مي شود. با نوشيدن مايعات و آب فراوان و كنترل قندخون مي توان مشكل یبوست را حل كرد.
- عفونت هاي مجاري ادراري در زنان مسن ديابتي شايع هستند. بوي ناخوشايند و تند ادرار نشانه اي از وجود عفونت است. در اين موارد حتماً بيمار را جهت بررسي دقيق تر نزد پزشک ببريد.
- اندازه گيري مرتب قندخون با گلوکومتر و ثبت آن ضروري است. آزمايش قندخون ناشتا بهترين راهنما براي دانستن وضعيت قندخون است.
مراقبت های ویژه مربوط به سالمند دیابتی
مراقبت از چشم ها
سالمند مبتلا به ديابت علاوه بر پيرچشمی، به دليل خود بيماري ديابت نيز دچار تغييراتي در بينايي مي شود كه نبايد به آن ها بي توجه باشد. از جمله مشكلات شايع بينايي در افراد ديابتي، تاري ديد است. از علل تاري ديد در ديابتي ها بالارفتن قندخون، بيماري شبكیه چشم(رتينوپاتي)، آب مرواريد و آب سياه(گلوكوم يا افزايش فشار چشم) هستند.
درصورت بروز هرگونه تغيير در بينايي قبل از هر اقدام ديگري به چشم پزشك مراجعه نما ييد.
مراقبت از پاها
زخم پا يکی از دلايل شايع بستري شدن سالمندان ديابتي در بيمارستان است. توصيه هاي زير براي پيشگيري و يا شناسايي زودرس زخم پا كمك كننده هستند:
- پاها بايد هر روز وارسي شوند. برای وارسي دقيق پاها خصوص کف پا می توان از آينه و چراغ روميزي كمك گرفت. اگر فرد سالمند به دليل مشكلاتي نظير مشكلات بينايي نمي تواند پاهاي خود را خوب وارسي كند ، بايد از فرد ديگري كمك بگيرد.
- پاها هر روز بايد شسته و خشك شده و بعد از خشک کردن، با وازلين یا کرم هاي مرطوب کننده چرب شوند. بين انگشتان پاها کاملاً خشک شوند و از چرب کردن آن ها پرهيز شود.
- در منزل دمپايي و جوراب پوشيده شود. قبل از پوشيدن دمپایي و جوراب از نبودن جسم خارجي در آن ها مطمئن شويد.
- دمپايي، كفش يا جوراب ها تنگ نباشند.
- از پوشيدن دمپايي هاي داراي نوار بين انگشتي اجتناب ورزيد.
- جوراب ها هميشه تميز و خشك باشند.
- هيچ گاه ناخن ها از ته کوتاه نشوند.
- براي گرم كردن پاها فقط از جوراب استفاده شود و از چسباندن پاها يا تماس آن ها با وسايل گرم كننده جداً پرهيز شود. برای گرم شدن پاها درخارج از منزل مي توان از كفش ها و پوتين هايي كه آستر پشمي يا كركي دارند استفاده كرد.
- در صورت مشاهده هر عارضه غير عادي در پاها مانند قرمزی ، درد ، تورم حتي موارد جزئي فورا به پزشك مراجعه نمائيد. ساير علائم خطر عبارتند از سخت شدن پوست در قسمتي از كف پاها، وجود كرختي و بي حسي در قسمتي از پاها ، چنگالي يا خميده شدن انگشتان ، احساس گزگز و مورمور به خصوص هنگام شب در پاها.
منبع:
دکتر باقر لاریجانی: راهنمای بالینی خود مراقبتی دیابت(چگونه در درمان خود مشارکت کنیم؟)،مرکز تحقیقات دیابت پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی تهران،بهار1398
