موانع اثربخشي آموزش خودمديريتي ديابت

ديابت شيرين بيماري مزمني است كه تمام جنبه هاي زندگي فرد را تحت تأثير قرار مي دهد.

بخش زيادي از برنامه مراقبتي ديابت با تار و پود زندگي روزمره بيمار در هم آميخته است. به اين ترتيب بخش عمده مسؤليت كنترل و مديريت بيماري به عهده فرد مبتلا است.

از افراد دیابتی انتظار مي رود براي اجتناب از عوارض و مرگ و مير ناشي از ديابت به طور روزانه فعاليت هاي خودمديريتي را انجام دهند. به همين دليل، خودمديريتي به عنوان اساس مراقبت ديابت شناخته شده است.

ازآنجا كه خودمديريتي ديابت نيازمند ايجاد تعادل بين بسياري از عوامل متابوليك و عوامل مربوط به شيوه ي زندگي است. خودمديريتي موفق ديابت نيازمند آن است كه افراد قادر به انتخاب و تصميم گيري هاي آگاهانه اي باشند كه آنها را در دستيابي موفقيت آميز به اهداف مراقبت ديابت كمك نمايد.

انتخاب صحيح نيازمند دانش و تجربه است. اهميت و ضرورت آموزش به بيمار در ارتقاي مديريت ديابت سبب شده تا به آموزش به عنوان عنصري هزينه اثربخش در مديريت ديابت نگاه شود كه فرصتي را فراهم مي كند تا در كنار بسياري از پيامدهاي مثبت، با كمك به پيشگيري از بروز يا شدت عوارض و بيماري هاي همراه، از بار مالي ديابت بر بيمار، خانواده و سيستم هاي بهداشتي بكاهد.

آموزش خودمديريتي ديابت از دهه 1930 به عنوان بخش مهمي از مديريت باليني بيماري مورد توجه قرارگرفته است و به عنوان جزء كليدي مراقبت ديابت به شمار مي آيد. بهينه سازي كنترل متابوليك، پيشگيري از عوارض حاد و مزمن، و ارتقاي كيفيت زندگي از اهداف آموزش ديابت است. در عين حال يافته هاي مطالعات50-30 درصد بيماران متعدد بر اين نكته اشاره دارد كه پاي بندي / پذيرش ضعيف به توصيه هاي درماني دارند و بيش از سه دهه تحقيق و بررسي براي غلبه بر مشكل"عدم پذيرش/ عدم پاي بندي" بيماران، موفق به رفع يا كاستن از شدت اين مشكل نشده اند؛

به طوري كه مطالعات متعدد در جهان و از جمله دركشور ما كماكان حاكي از ضعف دانش و عملكرد بيماران در مراقبت از ديابت است. اين يافته ها بدان معنا است كه شكافي بين دانش نظري و عمل در آموزش خودمديريتي ديابت و توانمندسازي بيمار وجود دارد.

از آنجا كه وجود اين شكاف، به عدم كنترل ديابت و لاجرم درگيرشدن بيمار، خانواده و سيستم بهداشتي و جامعه و پيامدهاي مخرب اين بيماري مي انجامد، شناخت و درك عوامل زمينه ساز آن به عنوان يكي از اولين قدم ها در حركت به سوي ارتقاي پاي بندي به استانداردهاي مراقبتي ديابت از طريق اثربخش نمودن آموزش خودمديريتي كمك كننده است.

منبع:

دکتر پروانه اباذري و همکاران : موانع اثربخشي آموزش خودمديريتي ديابت : مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي/ خرداد 1392