پمپ انسولین
پمپ انسولین دستگاهی است که کار تزریق انسولین را انجام می دهد.پمپ هاي انسولين، كامپيوترهاي كوچكي به اندازه يك گوشي تلفن همراه هستند كه انسولين را به بدن مي رسانند. پمپ داراي يك سرنگ سه ميلي ليتري است كه از طريق يك لوله پلاستيكي بلند و نازك به كيندل يا كاتترتفلوني وصل شده است. به اين قسمت ست تزريق گفته مي شود سوزن در داخل بافت زير جلدي (معمولاً برروي شكم) فرو رفته و توسط چسب يا پانسمان شفاف ثابت مي شود. در انواع جديدتر سوزن بيرون كشيده مي شود و فقط كاتتر نرم در محل باقي مي ماند. سپس پمپ مي تواند در داخل جيب لباس بيمار و يا روي كمربند بسته شود. مخزن پمپ معمولاً گنجايش انسولين لازم براي2- 3 روز را دارد. بعد از خالي شدن بايد دوباره آن را پر كرد. در پمپ از انسولين سريع الاثر استفاده مي شود كه مقداري از آن به طور آهسته و پيوسته و با يك سرعت ثابت و مقداري هم به صورت "وحله اي" همراه با هر وعده غذا به بدن تزريق مي شود.
پمپ، انسولين مورد نياز بيمار را در دوزهاي جداگانه به بدن مي رساند:
- دوز پايه ((Basal : میزان انسولین است که در طی 24 ساعت، پمپ وارد بدن می کند و قند خون در طول روز و بین وعده های غذایی ثابت نگه می دارد.
- دوز بلوس(انسولین وعده غذایی) يا وحله اي(Bluse ) : براي كنترل كربوهيدرات موجود در وعده غذايي و انسولینی است که هر15 دقیقه قبل از غذا تزریق می شود. اینکه چه مقدار انسولین وارد بدن شود بستگی به میزان کربوهیدرات دریافتی دارد.
هنگام غذا خوردن، بيمار با فشردن دكمه ها پمپ را فعال مي سازد تا يك دوز اضافي بنام دوز وحله اي را دريافت كند. اين دوز كربوهيدرات موجود در هر وعده غذايي يا ميان وعده را پوشش مي دهد. اگر بيمار بيش تر از آنچه كه برنامه ريزي شده است غذا ميل كند مي تواند به راحتي برنامه پمپ را تغيير دهد تا دوز بلوس بزرگ تري دريافت نمايد .
اجزاء پمپ انسولین :
- خود پمپ انسولین شامل کنترل ، پردازش ، پردازش کننده حجم ، باتری که به اندازه یک کف دست است.
- یک مخزن قابل تعویض برای انسولین (کنار پمپ انسولین قرار می گیرد.)
- ست انفوزیون (شامل لوله برای تزریق انسولین)
دستگاه پمپ انسولین چگونه باید مورد استفاده قرار بگیرد؟
این دستگاه باید به صورت مداوم به بدن فرد وصل باشد تا انسولین را تامین کند. معمولاً دستگاه روی شکم وصل می‌شود تا امکان نصب پمپ روی کمربند ایجاد شود. به طور کلی ۳ روز یک بار انسولین داخل دستگاه ریخته می‌شود و وسایل جانبی آن باید هر ماه یک بار تعویض شود.
محل هاي نصب پمپ انسولين
بهترين منطقه تزريق ست، محدوده شكمي است چرا كه در اين محل، جذب انسولين سريع تر و قابل پي شبيني تر بوده و نسبت به ساير نقاط بدن هنگام ورزش تأثير كم تري مي پذيرد. مناطق ديگري كه مي توانند براي تزريق مورد استفاده واقع شوند شامل قسمت رويي ران ها، باسن و بازوها است. هم چنين هر منطقه جديد تزريق ، حداقل باید 5/2سانتي متربا منطقه تزريق قبلي فاصله داشته باشد . اگر بيش از 72 ساعت ، منطقة تزريق تعويض نشود ممكن است قرمز يا دردناك شود.
آیا درمان با پمپ انسولین برای من مناسب است؟
اگر شما مبتلا به دیابت هستید و انسولین تزریق می کنید گزینه مناسبی برای استفاده از پمپ انسولین هستید.
فواید استفاده از پمپ انسولین عبارتند از:
– افزایش انعطاف پذیری برای انتخاب های غذایی، جدول زمانی خوردن، و فعالیت ها
– کاهش تعداد دفعات تزریق
– کاهش میزان هموگلوبین A1C
– کاهش افت قندخون
– کنترل مناسب قبل و حین بارداری
– درمان پدیده سندروم داون ( افزایش قندخون در اوایل صبح)
– کمک به مشکلات مربوط به دستگاه گوارش ( گاستروپارازی )
– افراد با شیفت های متغیر کاری
– نوسانات شدید قندخون
– افت قندخون های مکرر و بدون علامت
منبع:
ويراستار علمي و ادبي ساسان شرقي: کتاب آشنايي با پمپ انسولين/تاليف مركز تحقيقات ديابت، پژوهشكده علوم غدد ومتابوليسم دانشگاه علوم پزشكي تهران ؛
