متفورمین
مکانیسم اثر: آزاد شدن قند از کبد را کاهش می دهد، جذب مقدار قند غذا را از روده را کم می کند، سلولهاي بدن را به انسولین، بیشتر حساس می نماید.
اشکال دارویی: به شکل قرص خوراکی 500 و 1000 و با نام هاي تجاري رهامت، گلوکوفاژ، بروت در بازار وجود دارد.فرم آهسته رهش آن نیز یا نام گلی وانس می باشد که به صورت قرصهاي 2000،1500،1000،750،500 وجود دارد. این قرص ها نباید نصف شوند و یک بار در روز هستند.
نحوه مصرف: بسته به دستور پزشک، همراه با غذاي اصلی یا پس از صرف غذا
تذکر :
سولفونیل اوره ها
این گروه از داروها محرك ترشح انسولین هستند و با مصرف آن ها ترشح انسولین در بدن زیاد می شود. این داروها با بیشترین خطر هیپوگلیسمی همراه هستند.
پرمصرف ترین داروهاي این گروه در ایران شامل موارد زیر می باشد:
گلی بن کلامید
اشکال دارویی: به صورت قرصهاي 5 میلی گرمی
نحوه مصرف: بهترین زمان مصرف دارو یک بار در روز هنگام صبح و نیم ساعت قبل از صبحانه است و اندازه دوز مجاز مصرفی دارو : 5 تا 20 میلی گرم در روز می باشد.( کلا می توان نیم ساعت قبل از غذا مصرف کرد )
عوارض احتمالی: تهوع، نفخ ، افت قند خون، افزایش اشتها و افزایش وزن و ... ( در بیماران با بیماري ایسکمیک قلبی، سکته مغزي، نوروپاتی اتونوم پیشرفته، دیابت طولانی مدت و سن بالا بهتر است تجویز نشود.)
ممنوعیت: انفارکتوس حاد میوکارد، اختلال کلیوي( کراتینین بیشتر از 4/1)
تذکر:
گلی کلازید
اشکال دارویی : قرص 80 میلی گرمی گلی کلازید
نحوه مصرف: اگر گلی کلازید را بصورت تک دوز مصرف می نمائید با یک لیوان آب نیم ساعت قبل از صبحانه استفاده شود.
عوارض احتمالی: افت قند خون، سردرد، بیقراري، مشکلات گوارشی
تذکر:
اغلب داروها با سولفونیل اوره ها تداخل دارویی ندارند ولی همیشه به پزشک خود یادآوري کنید که از این دارو استفاده می کنید.
اگر احتیاج به عمل جراحی دارید سولفونیل اوره ها قطع می شوند.
نکته:
اگر یک نوبت از داروي خود را فراموش کردید و تا کمتر از 2 ساعت بعد یادتان آمد قرص فراموش شده را بخورید.
ولی اگر بیش از 2 ساعت شد با پزشک خود تماس بگیرد. هرگز نوبت بعدي دارو را دوبرابر نکنید.
آکاربوز
اشکال دارویی: قرص 50 و 100 میلی گرمی
مکانیسم اثر: آکاربوز با به تأخیر انداختن جذب کربوهیدرات هاي هضم شده از روده مانع افزایش سطح قند خون می شود.
نحوه مصرف: طبق دستور پزشک همراه با اولین قاشق غذا مصرف شود.
عوارض احتمالی: رایج ترین عوارض می تواند شامل ناراحتی معده، گاز، نفخ، اسهال خفیف، خارش خفیف پوست باشد.
تذکر:
پیوگلیتازون
اشکال دارویی: قرص هاي 15 ،30 و 45 میلی گرمی.
مکانیسم اثر: افزایش حساسیت عضلات و بافت چربی نسبت به انسولین، کاهش مقاومت به انسولین، افزایش جذب گلوکز در بافتها و کاهش جزیی در تولید گلوکز توسط کبد، همچنین ممکن است چربی خوب را اندکی افزایش دهد و حمایت کننده سیستم قلبی عروقی می باشد.
نحوه مصرف: روزانه یک بار و بدون توجه به غذا مصرف میشود.
عوارض احتمالی: اضافه وزن و ادم یا خیز (تجمع آب زیر پوست)، افزایش وزن، در نارسایی قلبی مصرف نشود. ریسک شکستگی را زیاد می کند به همین دلیل بهتر است در زنان در دوره پس از منوپوز مصرف نشود.
رپاگلیناید ( نوونورم، نیوبت)
اشکال دارویی: به صورت قرصهاي 5/0، 1 و 2 میلی گرمی.
مکانیسم اثر: این دارو موجب تحریک لوزالمعده و ترشح بیشتر انسولین می شود
نحوه مصرف: 15 تا 30 دقیقه قبل ازهر وعده غذایی یا حتی بلافاصله قبل از غذا.
گلوریپا ( امپاگلیفلوزین)
اشکال دارویی: قرص روکش دار 10 و 25 میل یگرمی.
مکانیسم اثر: با مهار باز جذب گلوکز–سدیم، از طریق مهار باز جذب گلوکز در کلیه باعث دفع قند از طریق ادرار و کاهش قند خون می شود.
نحوه مصرف: هرروز صبح در یک ساعت مشخص با یا بدون غذا .
عوارض احتمالی: عفونت ادراري، افت فشار خون به ویژه در افرادي که همزمان داروي فشار خون استفاده می کنند، عفونتهاي قارچی ناحیه تناسلی بنابراین زنان مصرف کننده این دارو باید توجه ویژه اي به نکات بهداشتی داشته باشند. از دست دادن آب بدن، واکنشهاي حساسیتی.براي سیستم قلبی عروقی بیشترین سود را دارد. در نارسایی قلبی بهترین انتخاب است.
سیتاگلیپتین ( زیپتین )
اشکال دارویی: قرص 100و 50 و 25 میلی گرمی. ،
مکانیسم اثر: بصورت غیر مستقیم منجر به افزایش انسولین خون و در نتیجه کاهش قند خون خصوصاً پس از غذا می شود. تاثیر این دارو وابسته به غذا می باشد.
نحوه مصرف: این دارو با غذا تداخلی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف نمود.
عوارض احتمالی: اگرچه مصرف این دارو به تنهایی عموماً عارضه ي افت قند خون را به همراه ندارد اما در مصرف با سایر داروهاي ضد دیابت ممکن است علائم مربوط به افت قندخون مشاهده شود.
نکته: روي وزن اثري ندارد.
توصیه ها